آشنایی با معافیت های مالیاتی

مالیات به عنوان یکی از منابع اصلی درآمد دولت شناخته می شود. مالیات در اداره کردن ارکان مهم جامعه و توزیع ثروت نقش بسیار مهمی دارد. در راستای سیاست های حمایتی دولت و همچنین تشویق کارآفرینان، برخی از کسب و کارها از معافیت های مالیاتی برخوردار می شوند. معافیت های مالیاتی درباره خروج موقت و قانونی از پرداخت مالیات است. به طور مثال در کشور ایران جهت تشویق افراد به کارآفرینی و سرمایه گذاری، شرکت های دانش بنیان از پرداخت مالیات معاف هستند.

قوانین مربوط به معافیت های مالیاتی

فعالان اقتصادی باید به صورت کامل از قوانین مالیاتی آگاهی داشته باشند. در واقع دولت با اعطای معافیت های مالیاتی به برخی صنایع به آنها فرصت رشد و توسعه می دهد. مالیات در کشور ایران در حالت کلی به دو دسته مالیات مستقیم و مالیات غیر مستقیم تقسیم می شود. مالیات مستقیم بر روی کالاها و خدمات اعمال می‌ شود؛ اما مالیات غیر مستقیم به صورت واسطه دار به حساب دولت واریز می شود.

مالیات مستقیم بر روی درآمد افراد تأثیر دارد و از درآمد آنها کسر می شود و معافیت های مالیاتی نیز بر روی مالیات مستقیم اعمال می شود. دولت نیز باید در اعطای معافیت های مالیاتی حسابداری دقیقی داشته باشد تا دچار کسری درآمد مالیاتی نشود. در واقع اگر معافیت های مالیاتی به صورت گسترده و به افراد زیادی داده شود، دولت مجبور می شود که با افزایش مالیات بر دیگر اقشار جامعه فشار آورد تا کسری درآمد مالیاتی خود را جبران کند.

انواع معافیت های مالیاتی

انواع معافیت های مالیاتی توسط سازمان امور مالیاتی کشور و تحت 14 ماده قانونی اعمال می شود. در این 14 ماده قانونی، معافیت های مالیاتی اشخاص حقیقی و معافیت مالیاتی شرکت ها گنجانده می شود. هر کدام از این 14 ماده قانونی تبصره های خاص خود را نیز دارند.

سرمایه گذاری در مناطق کمتر توسعه یافته

یکی از مهم ترین معافیت های مالیاتی مربوط به سرمایه‌گذاری در مناطق کمتر توسعه یافته است. افرادی که فعالیت های تولیدی و معدنی خود را در مناطق کمتر توسعه یافته قرار می دهند و همچنین درآمد خدماتی مانند هتل ها، بیمارستان ها و مراکز اقامتی می توانند بین 5 تا 10 سال .از معافیت مالیاتی بهره مند شوند

معافیت مالیاتی شرکت های واقع در مناطق کمتر توسعه یافته از نوع معافیت با نرخ صفر است. این افراد نیز باید مانند دیگران اظهارنامه مالیاتی را تکمیل کرده و دفاتر قانونی، اسناد و مدارک خود را به سازمان مالیاتی کشور ارائه کنند. سپس سازمان امور مالیاتی کشور اظهارنامه های آنها را بررسی کرده و درآمد مشمول مالیات را تعیین می کند. پس از تعیین درآمد مالیات آنها با نرخ صفر محاسبه می گردد. با توجه به برخی تبصره ها ممکن است این شرکت ها مجبور به پرداخت مالیات های سال های قبل شوند. این معافیت مالیاتی به دلیل تشویق افراد و شرکت ها برای سرمایه گذاری در مناطق کمتر توسعه یافته است.

این معافیت مالیاتی یا مالیات با نرخ صفر می توانید با توجه به شرایطی بین پنج تا ده سال تمدید شود. یکی از شرایط تمدید این معافیت مالیاتی در صورتی است که شرکت مربوطه حداقل 50 نفر نیروی شاغل داشته باشد و در هر دوره نیز 50 درصد به تعداد کارکنان خود اضافه کند. در این صورت معافیت مالیاتی شرکت ها برای یک سال دیگر تمدید می شود. این افزایش تعداد کارکنان با توجه به لیست بیمه تامین اجتماعی کارکنان تایید می شود.

موارد مربوط به عدم تمدید معافیت مالیاتی شرکت های واقع در مناطق کمتر توسعه یافته

اگر این تولیدی ها در یک سال تعدادی از نیروهای خود را تعدیل کرده باشند، مالیات سال قبل نیز از آنها مطالبه می شود. این تعدیل نیرو شامل افراد بازنشسته، استعفا داده و بازخرید نمی شود. دوره برخورداری از مالیات با نرخ صفر در حالت کلی برای بنگاه های اقتصادی که در شهرک های صنعتی واقع هستند دو سال و بنگاه های اقتصادی واقع در مناطق ویژه اقتصادی و شهرک های صنعتی مناطق کمتر توسعه یافته تا سه سال است.

شرط استفاده از این قوانین تسلیم اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر است. این معافیت های مالیاتی با هدف تشویق سرمایه گذاران به سرمایه گذاری و اشتغال زایی در مناطق کم برخوردار است. این معافیت ها جهت توسعه و رشد شرکت های واقع در این مناطق و امکان به کارگیری تعداد بیشتری نیروی کار است.

صندوق های تعاونی مربوط به بخش های روستایی

صندوق های حمایت از بخش های کشاورزی، تعاونی، روستایی و عشایری، کارگری، کارمندی و اتحادیه های آنها نیز از مالیات معاف هستند. شرکت های تعاونی روستایی باید از نیروهای روستایی و بومی منطقه استفاده کنند تا بتوانند از معافیت های مالیاتی بهره مند شوند. هیات مدیره تعاونی های روستایی باید اسامی افراد غیربومی را به سازمان مالیاتی کشور ارائه دهند و به نسبت همان افراد تعاونی مشمول مالیات می شود. این طرح با هدف به کارگیری نیروهای بومی و اشتغالزایی در روستاها تصویب شده است.

درآمد حاصل از کارگاه های فرش دستبافت و صنایع دستی روستایی و هم چنین درآمد تعاونی ها و اتحادیه های تولیدی نیز مشمول معافیت های مالیاتی هستند.

معافیت های مالیاتی شرکت های دانش بنیان

شرکت های دانش بنیان، شرکت هایی هستند که دارایی آنها دانش و نوآوری است. شرکت های دانش بنیان یا در پارک های علم و فناوری سراسر کشور قرار دارند یا در خارج از پارک واقع هستند. شرکت های دانش بنیان می توانند تا پانزده سال از پرداخت مالیات، عوارض صادراتی، حق گمرک و .. معاف باشند. این شرکت ها باید مشمول قوانین حمایت از موسسات و شرکت های دانش بنیان باشند.
محصولات این شرکت ها اگر از نوع محصولات دانش بنیان نوع یک یا نوپای نوع یک شناخته شوند در دسته بندی معافیت های مالیاتی قرار می گیرند. محصولات شرکت های دانش بنیان باید از ارزش بالایی برخوردار باشد و تنها درآمد مربوط به این نوع محصولات از پرداخت مالیات معاف است.

معافیت های مالیاتی مراکز آموزشی، ورزشی معلولین ذهنی

درآمد مدارس غیرانتفاعی مربوط به نگهداری از معلولین ذهنی در تمام مقاطع تحصیلی از مالیات معاف می باشد. این درآمد می تواند شامل مهدکودک ها، دبستان تا دبیرستان، آموزشگاه های فنی و حرفه ای و همچنین موسسات ورزشی و باشگاه هایی باشد که متعلق به معلولین ذهنی هستند.

طبق ماده 136 قانون سازمان مالیاتی کشور مبالغ پرداختی بابت بیمه عمر از معافیت مالیاتی برخوردار هستند. هزینه های درمانی که مودی مالیاتی بابت درمان خود و خانواده در ایران پرداخت می کند نیز از معافیت مالیاتی برخوردار است. درآمد ناشی از اختراع یا اکتشاف و کارهای پژوهشی و تحقیقاتی، مراکز دارای مجوز از وزارتخانه ‌های مربوطه به مدت ده سال از پرداخت مالیات معاف هستند. جهیزیه و مهریه نیز از موارد معاف از مالیات هستند. این معافیت شامل موارد منقول و غیرمنقول است.

ماده 145 مربوط به سودهای معاف از مالیات

سودهای متعلق به حساب های بانکی در موسسات دولتی، غیر دولتی و بانک های قرض الحسنه از معافیت های مالیاتی برخوردار هستند. سودهای مربوط به حساب پس انداز بازنشستگان و کارمندان دولتی در بانک های ایرانی نیز از پرداخت مالیات معاف هستند. سودهای مربوط به اوراق مشارکت نیز از پرداخت مالیات معاف هستند. سودهای مربوط به اوراق قرضه و اسناد خزانه نیز از دیگر معافیت های مالیاتی هستند.

ماده 139 معافیت های مالیاتی

نذورات و موقوفه های مربوط به حرم امام رضا، حرم حضرت معصومه، شاهچراغ، مساجد، حسینیه ها و … معاف از مالیات هستند. سازمان اوقاف و امور خیریه می تواند دیگر اماکن مذهبی معاف از مالیات را تعیین کند. کمک های نقدی و غیر نقدی ارسالی به هلال احمر نیز از پرداخت مالیات معاف هستند. هدایای نقدی و غیر نقدی مربوط به نهادهای انقلاب اسلامی نیز از مالیات معاف هستند. درآمد افراد از محل خمس و زکات نیز معاف از مالیات است. هدایای دریافتی مدارس علوم اسلامی نیز از پرداخت مالیات معاف هستند. شورای مدیریت حوزه علمیه قم اسامی این مدارس اسلامی را تعیین می کند.

درآمدهای موقوفات اسلامی که برای تبلیغات اسلامی و فرهنگی، تعلیم و تربیت اسلامی، اختراعات و اکتشافات، تعمیر و نگهداری مصلی های نماز جمعه، حوزه های علمیه، مساجد، دانشگاه ها و مدارس دینی و دولتی، وام تحصیلی دانشجویان، کمک به آسیب دیدگان از حوادث غیرمترقبه مانند آتش سوزی، سیل، زلزله و … به شرط تایید سازمان اوقاف و امور خیریه از پرداخت مالیات معاف هستند.

تغییرات قوانین مربوط به معافیت های مالیاتی

قوانین مربوط به معافیت های مالیاتی به طور مداوم در حال تغییر هستند. بهتر است جدول معافیت های مالیاتی را از طریق سایت سازمان مالیاتی کشور چک کنید. حسابرسی صحیح و مشورت با یک وکیل آگاه می تواند تا حدود زیادی شما را از پرداخت مالیات سنگین و ناعادلانه نجات دهد. مهم ترین مورد در برخورداری از معافیت های مالیاتی، تسلیم به موقع اظهارنامه مالیاتی است. اطلاعات خود را به صورت دقیق در اظهارنامه قید کنید تا با مشکلات حقوقی مواجه نشوید.