مساعده چیست؟
فهرست مطالب
مساعده حقوق چیست؟
حتما برای شما هم این پرسش مطرح شده که مساعده حقوق چیست و چگونه پرداخت می‌شود؟ ما در این مقاله قصد داریم جزئیات موضوع را به زبانی ساده برایتان شرح دهیم. اگر علاقه‌مند به این بحث هستید تا انتها ما را همراهی کنید. در بسیاری از موارد شاهد این هستیم که کارمندان کسب و کارهای مختلف زمانی که با چالش‌های مالی مواجه می‌شوند تقاضای پرداخت مبلغی پیش از موعد پرداخت حقوق می‌کنند که به این مبلغ مساعده گفته می‌شود. فلسفه پشت پرداخت این مبلغ کمک کارفرمایان به کارمندان مجموعه است تا با کاهش سطح دغدغه‌های مالی میزان راندمان کاری آن‌ها افزایش یابد.
مبلغ مذکور در حقیقت جزئی از دریافت حقوق سال 1403 و مزایای خود کارمند است که پس از تقاضای او و کسب موافقت کارفرما پیش از موعد پرداخت حقوق به حسابش واریز می‌شود. البته همیشه با این تقاضا موافقت صورت نمی‌گیرد؛ زیرا ممکن است سازمان در شرایط خاصی باشد و موافقت با درخواست امکان‌پذیر نباشد. یک نکته دیگر هم قابل ذکر است. طبیعتا می‌دانید که این مبلغ پرداختی به کارمندان از سوی کارفرما، در موعد پرداخت حقوق، از مبلغ اصلی حقوق کارمند کسر می‌شود. در ادامه بیشتر به شرایط پرداخت و سایر جزئیات موضوع خواهیم پرداخت.
شرایط پرداخت مساعده
برای پرداخت مساعده معمولا سازمان‌های مختلف با توجه به شرایط مخصوص خودشان تصمیم گیری می‌کنند. با این حال یکسری اصول کلی در این راستا وجود دارند که به اختصار آن‌ها را مورد اشاره قرار می‌دهیم. اول از همه باید بدانید که امکان دریافت این مبلغ پیش از موعد پرداخت حقوق فقط به میزان ۳۰ الی ۵۰ درصد از حقوق اصلی وجود دارد. کارمندان تازه‌کار اگر کمتر از یک ماه سابقه کار داشته باشند نمی‌توانند از این امتیاز استفاده کنند. حداقل یک ماه سابقه کار ضروری است. همچنین کارمند باید تضمینی را به شرکت بدهد. در غیر این صورت با ترک شرکت از سوی کارمند، سازمان دچار ضرر خواهد شد.
موارد دیگری مثل مبلغ، زمان درخواست، بدهی‌های کارمند به شرکت یا وام و… نیز در قبول یا رد درخواست مساعده موثر هستند. همچنین سایر کسورات قانونی نظیر مالیات، حق بیمه و… نیز مهم هستند. با وجود تمام موارد مذکور شرایط مالی حاکم بر سازمان نیز واجد اهمیت است. شرکت‌های تازه تاسیس و کوچک در بسیاری از موارد از پس این درخواست‌ها برنمی‌آیند؛ زیرا اغلب با مشکل نقدینگی دست و پنجه نرم می‌کنند. جا دارد این نکته را هم بگوییم که پرداخت مساعده به کارمندان از سوی کارفرما محل قانونی دارد. این موضوع در قانون کار مورد اشاره قرار گرفته است اما یک موضوع توافقی بوده و اجبار قانونی برای کارفرما پیش بینی نشده است.
روش های پرداخت مساعده
برای محاسبه پرداخت مساعده، هر سازمان به صورت اختصاصی شرایط و ضوابطی را تعیین می‌کند. ممکن است یک سازمان درصد مشخصی از حقوق خالص کارمندان و سازمان دیگر مبلغ معینی از حقوق را به این عنوان در نظر بگیرد. گاهی نیز سقف معینی برای پرداخت مثلا سه میلیون تومان در نظر گرفته می‌شود. در مواردی هم محاسبه با توجه به نیاز واقعی درخواست کننده و بررسی مدارک و مستندات صورت می‌گیرد. به طور خلاصه روش‌های رایج برای محاسبه به صورت درصدی، تعیین مبلغ ثابت، تعیین سقف معین و نیازسنجی واقعی است.
قانون پرداخت مساعده به کارکنان دولتی و شهرداری‌ها
مصوب: اول آذر ماه ۱۳۲۱
ماده واحده
دولت مجاز است که معادل دو ماه حقوق کارمندان و خدمتگزاران دولتی و شهرداری‌ها را به عنوان مساعده پرداخت نماید. این مساعده به صورت یک مبلغ پیش‌پرداخت به کارکنان تعلق می‌گیرد و در پایان سال از حقوق آن‌ها به اقساط مساوی کسر و مستهلک خواهد شد.
اگر درآمد دولت و شهرداری‌ها برای تأمین این مساعده کافی نباشد، دولت مجاز به دریافت وام از بانک ملی به منظور تأمین اعتبار لازم است. در این شرایط، بهره وام باید از درآمدهای دولت پرداخت شود و از حقوق کارمندان و خدمتگزاران کسر نخواهد شد.
تبصره
بودجه سال جاری (۱۳۲۱) مجلس شورای ملی نیز مشمول این قانون خواهد بود.
این قانون که شامل یک ماده است، در جلسه اول آذرماه ۱۳۲۱ توسط مجلس شورای ملی به تصویب رسید.
مبلغ مساعده
معمولا مبلغ مساعده با توافق بین کارمند و کارفرما در نظر گرفته می‌شود. شرایط کارمند، سابقه کاری او، اعتماد سازمان نسبت به او و سایر موارد در تعیین این مبلغ موثر هستند. البته یک قاعده کلی داریم و آن هم کمتر بودن این مبلغ از متوسط حقوق دریافتی کارمند است. در بیشتر موارد مبلغ مساعده معادل با ۳۰ الی نهایتا ۵۰ درصد از حقوق کارمند محاسبه می‌شود.
بیشتر شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف مبلغ مذکور را در اواسط ماه به کارمندان پرداخت می‌کنند تا در امرار معاش خود دچار مشکل نشوند. البته بهتر است این مورد را تاکید کنیم که بهره‌مندی از این امتیاز در شرایط خاص امکان پذیر است. اگر این مورد برای کارمندان سازمان تبدیل به عادت شود، مشکلات و عواقب زیادی برای مجموعه ایجاد خواهد شد.
بیشتر بخوانید: آموزش حقوق و دستمزد
محاسبه پرداخت مساعده
در قسمت قبلی به روش‌های پرداخت مساعده اشاره کردیم. حال سازمانی را در نظر بگیرید که در مقام قبول یا رد درخواست کارمند خود برای پرداخت این مبلغ قرار دارد. در اینجا ممکن است بپرسید معیار تعیین مبلغ برای پرداخت به کارمند چیست؟ این مسئله کاملا بستگی به خود سازمان دارد که از چه روشی به محاسبه میزان این مبلغ بپردازد. هر سازمان ضابطه خاصی را مدنظر قرار می‌دهد و بر اساس آن تصمیم گیری می‌کند. برای مثال ممکن است ۳۰ درصد از حقوق خالص کارمندان خود را ملاک قرار دهد.
گاهی اوقات هم سازمان‌ها با توجه به شرایط مالی خود و سایر موارد یک سقف خاصی مثلا ۵ میلیون تومان تعیین می‌کنند تا به عنوان مبلغ مساعده بپردازند. این یعنی سازمان نهایتا می‌تواند تا این سقف مشخص مبلغ مساعده پرداخت کند و حداکثر توانایی آن است. گاهی هم نیاز سنجی با تایید مسئولین مختلف سازمان مثل منابع انسانی، مالی و مدیریت انجام می‌پذیرد.
بررسی جامع قانون مساعده حقوق کارکنان دولتی و شهرداری‌ها
قانون مساعده حقوق کارکنان دولتی و شهرداری‌ها یکی از مقررات مالی مهم در نظام اداری ایران است که با هدف حمایت از کارکنان در شرایط اقتصادی خاص به تصویب رسیده است. این قانون که در تاریخ اول آذر ماه به تصویب مجلس شورای ملی رسید، به دولت اجازه می‌دهد که معادل دو ماه حقوق کارکنان و خدمتگزاران دولتی و شهرداری‌ها را به عنوان مساعده پرداخت کند.
مزایای پرداخت مساعده برای کارفرما
پرداخت مساعده علاوه بر اینکه در حل چالش‌های مالی به کارمند کمک می‌کند، برای کارفرما هم مزایایی را به دنبال دارد. با پرداخت این مبلغ رضایت کارمندان از مجموعه بیشتر می‌شود؛ زیرا به صورت کوتاه مدت مشکلات مالی آن‌ها کاهش پیدا کرده و همین امر انگیزه آن‌ها را برای همکاری موثرتر با سازمان افزایش می‌دهد. اگرچه این مبلغ زیاد نیست اما با پوشش دهی بخشی از نیازهای افراد زودتر از موعد مورد انتظار، میزان اضطراب آن‌ها را کم می‌کند. همین مورد می‌تواند اثر قابل توجهی بر روی افزایش راندمان کاری کارمندان بگذارد.
دغدغه‌های مالی منجر به عدم تمرکز و دقت پرسنل در انجام وظایف محوله می‌شود. با پرداخت مبلغ ذکر شده ارتباط و پیوند میان کارمند و کارفرما بهبود پیدا می‌کند. تعلق خاطر کارمندان به مجموعه از احتمال ترک سازمان توسط آن‌ها یا کم کاری می‌کاهد. برای اینکه یک سازمان به اهداف خود برسد باید تعامل با کارمندان را افزایش دهد. توافق کارمند و کارفرما بر سر مساعده توجه مجموعه به رفاه پرسنل را نشان می‌دهد و این تعامل را قوی‌تر می‌کند.
فرم درخواست مبلغ مساعده
درخواست مبلغ مساعده در قالب فرم خاصی صورت می‌گیرد تا به تایید کارفرما برسد. ما نمونه‌ای از این فرم را برایتان قرار داده‌ایم تا در صورت نیاز از آن استفاده کنید. به اختصار راجع به مراحل درخواست توضیحاتی را ارائه می‌دهیم. پیش از هر چیز باید درخواست خود را طبق فرمی که در این مقاله برایتان قرار دادیم، ثبت کنید. این کار نزد کارشناس منابع انسانی شرکت انجام می‌شود. سعی کنید درخواست خود را در زمان مناسبی ثبت کنید. ۱۰ الی ۲۰ ماه بهترین زمان است. مبلغ هم بین ۳۰ الی ۵۰ درصد حقوق است. فرم درخواست شما پس از تکمیل باید توسط مدیر مالی و مدیریت سازمان بررسی شود.
تایید درخواست وابسته به فاکتورهای مختلفی است. برای مثال یک شرط مهم این است که سازمان از نقدینگی کافی برای پرداخت برخوردار باشد. علاوه بر این سوابق و عملکرد کارمند نیز حائز اهمیت است. اگر این فرم تایید و امضا شد، مبلغ به حسابتان واریز می‌شود. این مبلغ آخر ماه از حقوق کسر می‌شود. البته گاهی اوقات کارفرما و کارمند در این مورد به توافق دیگری می‌رسند و کارفرما زمان بازپرداخت مساعده را حداکثر تا ۳ ماه در نظر می‌گیرد.
مزایای پرداخت مساعده برای کارفرمایان
با پرداخت مساعده کارفرمایان نیز از مزایایی برای سازمان خود بهره‌مند می‌شوند. یکی از مزیت‌های قابل توجه در این خصوص مربوط به کسب و کارهای بزرگ است. سازمان‌های بزرگ در پایان ماه باید مبالغ بالایی را به عنوان حقوق کارمندان پرداخت کنند. انبوه پرداختی‌ها ممکن است چالش‌هایی به همراه داشته باشد. در این شرایط پرداخت مساعده می‌تواند از میزان این پرداختی‌های بالا کم کند.
افزایش رضایت شغلی، اعتماد، تعامل و تمرکز کارمندان از دیگر مزایای پرداخت مساعده است که پیش از این هم به آن‌ها اشاره کردیم. با پرداخت این مبلغ یک سازمان در میان سایر سازمان‌ها امتیاز و جایگاه ویژه‌ای کسب می‌کند. با ارائه تصویر مناسب از سازمان و حفظ نیروهای متعهد، بسیاری از نیروهای حرفه‌ای نیز به سوی مجموعه جذب خواهند شد.
نحوه بازپرداخت مساعده حقوق
مساعده حقوق به‌طور معمول در قالب اقساط از حقوق آینده کارمند کسر می‌شود. این بازپرداخت معمولاً تا پایان سال مالی یا در چندین قسط انجام می‌شود. برای مثال:
- اگر مبلغ مساعده معادل دو ماه حقوق باشد، این مبلغ ممکن است در دو قسط مساوی از حقوق ماه‌های آینده کارمند کسر شود.
- واحد مالی یک سند بدهکاری در سیستم حسابداری کارمند ایجاد می‌کند که این مبلغ از حقوق ماهانه او کسر شود.
- در صورت عدم پرداخت به موقع اقساط، ممکن است سازمان اقدامات قانونی یا انتظامی برای وصول آن انجام دهد.
دستورالعمل پرداخت کسورات طلب شرکت از کارگر
در بسیاری از سازمان‌ها و شرکت‌ها، یکی از فرایندهای اداری مهم، پرداخت مساعده و یا کسورات طلب از کارگر است. این فرآیند می‌تواند شامل پرداخت پیش پرداختی از حقوق کارمندان یا کارکنان و همچنین کسورات مختلف از حقوق باشد که طبق قوانین و شرایط خاصی اعمال می‌شود. در ادامه، مراحل و اصول مربوط به این فرآیند به تفصیل توضیح داده شده است.
چالش‌ها و مشکلات احتمالی در سیستم درخواست مساعده حقوق
1. عدم وجود نقدینگی در سازمان: یکی از مشکلات عمده در پرداخت مساعده‌ها، محدودیت‌های مالی و عدم وجود نقدینگی کافی برای پرداخت است که می‌تواند بر کارمندان تاثیر بگذارد.
2. سوءاستفاده یا درخواست‌های غیرموجه: در صورتی که فرایند بررسی و تأیید درخواست‌ها به‌طور دقیق انجام نشود، امکان سوءاستفاده از این قانون وجود دارد و کارمندانی که در وضعیت مالی بحرانی قرار ندارند، ممکن است درخواست مساعده کنند.
3. دیرکرد در بازپرداخت: اگر بازپرداخت مساعده‌ها از حقوق کارمندان به‌موقع انجام نشود، مشکلات مالی برای سازمان ایجاد خواهد شد.
تفاوت مساعده با حقوق علی‌الحساب چیست؟
مساعده و حقوق علی‌الحساب بخشی از دریافتی کارمندان یک سازمان هستند اما باید آن‌ها را از هم تفکیک کرد. البته ما یک دریافتی دیگر به نام پیش پرداخت هم داریم. ممکن است زمانی که هنوز یک کارمند کارش را شروع نکرده یا کالا و خدماتی به کارفرما ارائه نشده، مبلغی تحت عنوان پیش پرداخت برایش واریز شود. در این شرایط تا زمانی که تمام کار یا بخشی از آن از سوی کارمند تمام نشده باشد، مابقی مبلغ پرداخت نخواهد شد. کارفرما با این کار تضمین اتمام و تحویل پروژه و وظایف محوله را از کارمند می‌گیرد.
بحث اصلی ما اصطلاح مشابه دیگری به عنوان علی‌الحساب است که پس از انجام بخشی از کار توسط کارفرما به نیروی کار پرداخت می‌شود. مابقی مبلغ هم با تحویل سایر بخش‌ها و ارائه خدمات پرداخت خواهد شد. مبلغ مساعده با هر دو مورد مذکور متفاوت است. این مبلغ به عنوان کمک از سوی کارفرما به کارمندان پرداخت می‌شود و در موعد پرداخت حقوق هم از مبلغ حقوق کارمند کسر خواهد شد. این مبلغ به بیانی ساده یک نوع قرض از حقوق خود کارمند محسوب می‌شود که معمولا مابین ۳۰ الی ۵۰ درصد از کل دریافتی ماهانه است.
جزئیات قانون مساعده حقوق
1. پرداخت مساعده به کارکنان
بر اساس ماده واحده این قانون، دولت و شهرداری‌ها مجاز هستند که مبلغی برابر با دو ماه حقوق کارکنان خود را به‌عنوان مساعده پرداخت کنند. این پرداخت، نوعی پیش‌پرداخت از حقوق محسوب می‌شود که کارکنان موظف‌اند در طی اقساط مساوی تا پایان سال مالی، این مبلغ را بازپرداخت کنند.
۲. نحوه تأمین مالی مساعده
در صورتی که دولت یا شهرداری‌ها درآمد کافی برای پرداخت مساعده در اختیار نداشته باشند، امکان دریافت وام از بانک ملی ایران برای تأمین این مبلغ وجود دارد. بر اساس این قانون:
مبلغ وام باید از درآمدهای دولت و شهرداری‌ها تأمین شود.
کسر این وام از حقوق کارکنان ممنوع است و نباید بار مالی آن بر دوش کارمندان باشد.
۳. مشمولان قانون
این قانون شامل تمامی کارمندان و خدمتگزاران دولتی و شهرداری‌ها است و هدف آن، حمایت از نیروی کار در برابر نوسانات اقتصادی و تأمین معیشت آنان در شرایط خاص مالی می‌باشد.
۴. الزام بازپرداخت مساعده
مطابق مقررات، مساعده پرداخت شده باید از حقوق ماه‌های آینده کارمندان، به‌صورت اقساط مساوی، مستهلک شود. این بازپرداخت معمولاً تا پایان سال مالی صورت می‌گیرد و امکان انتقال بدهی به سال بعد وجود ندارد.
۵. تأثیر قانون بر وضعیت مالی کارکنان
این قانون یکی از راهکارهای دولت برای ایجاد ثبات مالی در میان کارکنان بخش دولتی و شهرداری‌ها محسوب می‌شود. اجرای درست این قانون می‌تواند:
قدرت خرید کارمندان را در شرایط بحرانی افزایش دهد.
از تأخیر در پرداخت حقوق کارکنان جلوگیری کند.
بهبود شرایط اقتصادی کارکنان و افزایش انگیزه شغلی آنان را به همراه داشته باشد.
بررسی ابعاد مختلف قانون مساعده حقوق
۱. مزایای قانون
✅حمایت از کارکنان در شرایط بحرانی اقتصادی
✅ افزایش توان مالی کارمندان برای مدیریت هزینه‌های غیرمنتظره
✅ ایجاد امنیت شغلی و معیشتی بیشتر برای کارکنان دولت و شهرداری‌ها
✅ امکان تأمین مالی از طریق بانک ملی، بدون تحمیل هزینه به کارمندان
۲. چالش‌ها و نقاط ضعف
✅محدودیت منابع مالی دولت و شهرداری‌ها برای پرداخت مساعده
✅احتمال تأخیر در بازپرداخت وام‌های دریافتی توسط دولت
✅افزایش تعهدات مالی دولت در شرایط نامناسب اقتصادی
✅نیاز به نظارت بر حسن اجرای قانون و جلوگیری از سوءاستفاده احتمالی
ساختار و محتوای فرم درخواست مساعده حقوق
فرم درخواست مساعده حقوق معمولاً شامل چندین بخش است که هر بخش هدف خاصی دارد و باید با دقت پر شود. به‌طور کلی، این فرم‌ها به‌صورت رسمی و کتبی به واحد مالی ارائه می‌شوند و نیازمند تایید مدیران و مقامات مختلف هستند.
مشخصات فردی متقاضی
در این بخش، کارمند یا کارگر باید اطلاعات فردی خود را وارد کند، که شامل:
نام و نام خانوادگی
شماره شناسنامه
کد ملی
پست سازمانی
واحد محل خدمت
این اطلاعات برای شناسایی فرد و ارتباط دادن درخواست به پرونده مالی وی استفاده می‌شود.
مبلغ درخواست مساعده
در این قسمت، فرد باید مبلغ مورد نیاز خود را به‌طور دقیق ذکر کند.
مبلغ درخواستی نباید بیشتر از دو ماه حقوق کارمند باشد، و معمولاً سقف آن بر اساس مقررات مالی سازمان تعیین می‌شود.
در برخی سازمان‌ها، محدودیت‌هایی برای مبلغ درخواست شده وجود دارد که می‌تواند بین ۳۰ تا ۵۰ درصد از حقوق فرد باشد.
علت درخواست مساعده
این بخش باید دقیق و شفاف پر شود و کارمند باید دلیل درخواست مساعده را ذکر کند. دلایل می‌تواند شامل:
وضعیت اضطراری مالی (مثلاً هزینه‌های درمانی یا مشکلات اقتصادی شخصی)
نیاز به تأمین هزینه‌های فوری (مثلاً پرداخت بدهی‌های شخصی)
مصادف شدن با شرایط غیرمنتظره یا بحران‌های اقتصادی
امضا و تاریخ
در پایان، فرد باید فرم را امضا کرده و تاریخ درخواست را ثبت کند. این امضا به‌عنوان تأییدی بر درخواست و صحت اطلاعات در نظر گرفته می‌شود.
مقررات قانونی در خصوص کسر مساعده از حقوق کارگر
طبق ماده ۴۵ قانون کار، کارفرما تنها تحت شرایط خاصی مجاز به کسر مبلغ مساعده از حقوق کارگر است. این شرایط عبارتند از:
پرداخت مبلغ مساعده: کارفرما می‌تواند مبلغ مساعده‌ای را به حساب کارگر واریز کند، اما برای کسر آن از حقوق کارگر باید شرایط خاصی را رعایت کند.
شرایط خاص برای کسر مساعده: کارفرما فقط در صورتی می‌تواند مساعده را از حقوق کارگر کسر کند که کارگر پیش‌ترمبلغ مساعده را دریافت کرده باشد و این مبلغ به‌عنوان پیش‌پرداخت از حقوق کارگر محسوب شود.
مبلغ مساعده را دریافت کرده باشد و این مبلغ به‌عنوان پیش‌پرداخت از حقوق کارگر محسوب شود.
موافقت کارگر: در برخی موارد، حتی اگر کارفرما شرایط قانونی را رعایت کند، ممکن است نیاز باشد که کارگر موافقت خود را با کسر مبلغ مساعده از حقوق ماهانه خود اعلام کند.
محدودیت در کسر مساعده: میزان کسر مساعده نباید بیشتر از مبلغ معین شده برای آن ماه یا سال باشد، همچنین این مبلغ باید طبق قوانین و آیین‌نامه‌های داخلی سازمان یا شرکت از حقوق کارگر کسر شود.
دیدگاهتان را بنویسید