با طب کار بیشتر آشنا شوید
طب کار برای بررسی سلامت کارکنان و پرسنل یک مجموعه و شرایط توانایی بدنی یک فرد برای کار و تمامی موارد مرتبط با محیط کار یا شغل فرد می باشد. تا انتهای این مقاله را بخوانید تا شما را با معاینات و آزمایشات طب کار آشنا کنیم.
طب کار چیست؟
طب کار، یک حوزه پزشکی نوظهور است که تا سال ۱۹۶۰، آن را به عنوان طب صنعتی می شناختند. این حوزه در کشورهای مختلف، از جمله ایران، به عنوان یک رشته تخصصی در حوزه بهداشت و درمان شکل گرفته است. این حوزه به بررسی و مدیریت سلامت جسمی، روانی و روحی افراد مشغول به کار در آن محیط می پردازد.
پزشکان و متخصصان طب کار با توجه به مطالعه دقیق محیط کار و کسب شناخت لازم از آن، از طریق معاینات دوره ای و برنامه های غربالگری، مشکلات جسمی و روانی ناشی از انجام شغل مربوطه را تشخیص می دهند و اقدامات پیشگیرانه و درمانی را اجرا می کنند.
هنگام پذیرش در یک مصاحبه استخدامی، ممکن است از شما خواسته شود آزمایشات بدو استخدام را انجام دهید. این آزمایشات جزئی از قوانین کار و تأمین اجتماعی است و اجرای آن ها طبق مقررات مربوط به حوزه کار الزامی می باشد.
علاوه بر این، اگر در حال حاضر شاغل هستید، ممکن است سالانه آزمایشاتی به نام چکاپ های ادواری برای شما تعیین شود که جزء آزمایش اعتیاد طب کار محسوب می شوند. در ادامه همراه ما باشید تا بیشتر با این حوزه آشنا شوید.
انواع آزمایشات طب کار چیست؟
همان گونه که پیش تر هم گفتیم، آزمایشات طب کار شامل سری ارزیابی هایی می شوند که با هدف بررسی وضعیت سلامتی شما انجام می گیرند. خوب است بدانید این آزمایش ها شامل موارد متعددی می گردند که بسته به محل کار و محیط آن و البته خواست کارفرما می توانند در بدو استخدام یا بصورت دوره ای انجام پذیرند.
بصورت کلی آزمایشات طب کار شامل موارد زیر هستند:
- معاینه و ارزیابی اندام های بدن (معاینه فیزیکی): در این ارزیابی، پزشک قد و وزن شما را مورد ارزیابی قرار داده و شاخص توده بدنی شما را بررسی می نماید.
- آزمایش خون: در این آزمایش گروه خونی، تری گلیسرید، کلسترول، فشار خون، هموگلوبین، قند، چربی، پروتئین و آنزیم های کبدی مورد ارزیابی قرار می گیرند.
- آزمایش ادرار: در آزمایش ادرار مواردی همچون کلسیم، پروتئین، اسید اوریک، پتاسیم، قند، سدیم و فسفر موارد مورد آزمایش هستند. همچنین با آزمایش ادرار مشخص می گردد که فرد به مواد مخدر خاصی اعتیاد دارد یا خیر؟
- گرفتن نوار قلب: واضحا در نوار قلب میزان ضربان و سلامت قلب مورد بررسی قرار می گیرد.
- (اپتومتری) یا معاینات بینایی سنجی: در این تست با کمک اپتومتر، بینایی شما به دقت اندازه گیری می گردد.
- (ادیومتر) یا بررسی میزان شنوایی: مشخصا در این ارزیابی، از ادیومتر کمک گرفته می شود تا میزان شنوایی شما مشخص گردد.
- (اسپیرومتری) یا بررسی میزان تنفس: در این تست، هدف بررسی عملکرد ریه ها است.
- بررسی سلامت روان: هدف این ارزیابی، بررسی وضعیت روانی حال حاضر فرد و سنجش تأثیر شرایط کاری بر سلامت روانی او می باشد.
آزمایش های نوروفیزیولوژی: این آزمایشات به منظور ارزیابی تاثیر عوامل مختلف محیط کار بر عملکرد سیستم عصبی و واکنش های رفلکسی فرد انجام می شوند.
بیشتر بخوانید:آموزش نحوه محاسبه پایه سنوات با چند سال سابقه
معاینات بدو استخدام
مطابق قانون ۹۰ تامین اجتماعی، هر فردی که به دنبال یافتن فرصت شغلی می باشد، موظف است در مراکز و آزمایشگاه های تایید شده توسط سازمان تامین اجتماعی، معاینه گردد و آزمایشات ضروری را انجام دهد. این مراحل حتی در صورت تغییر شغل یا وقفه در فعالیت کاری افراد نیز الزامی است.
هدف اصلی از این آزمایشات، تشخیص هر نوع بیماری یا عارضه ای در شخص متقاضی می باشد که ممکن است سبب شود در انجام وظایف مشخص شده توسط کارفرما، اختلال ایجاد گردد.
با توجه به مفاد قانون کار، کارفرما ملزم است پیش از استخدام، کارکنان خود را تحت معاینات جامع پزشکی قرار دهد و از وضعیت سلامت آن ها برای انجام کار اطمینان حاصل کند. نتایج این آزمایشات در انتخاب نیروی انسانی مناسب برای شغل مرتبط کمک کننده خواهند بود.
باید اضافه کنیم، تنوع معاینات بدو استخدام بستگی به محل کار شما دارد. در کل انجام آزمایشاتی مانند آزمایش خون و ادرار، انجام تست ها شنوایی و بینایی و البته بررسی وضعیت جسمانی و روانی جز آزمایش های ورودی محسوب می شوند.
معاینات دوره ای در طول کار
مطابق ماده ۹۲ قانون کار، افراد شاغل ملزم به معاینه و آزمایشات طب کار حداقل یکبار در سال هستند. این اقدام به منظور تشخیص زودهنگام و به موقع بیماری های احتمالی ناشی از شغل انجام می شود. معاینات دوره ای عوامل موثر بر سلامت فرد در محیط کار را بررسی کرده و وجود هر گونه خطر یا آلودگی را مشخص می نماید.
برای مثال، آلودگی با ضایعات سربی در برخی کارخانجات یک آسیب متداول است که تشخیص سریع این نوع آلودگی از طریق معاینات دوره ای و آزمایشات طب کار می تواند امکان آغاز به موقع درمان و پیشگیری از تشدید بیماری را فراهم آورد. این اقدامات به سلامت و ایمنی کارکنان کمک می کند و نقش مهمی در ارتقاء سلامت محیط کار ایفا می نماید.
این تدابیر به عنوان یک استاندارد مهم در حوزه بهداشت حرفه ای به شمار می روند و به کاهش خطرات مرتبط با شغل و افزایش کیفیت زندگی کارکنان کمک می نمایند. برنامه های معاینات پیشگیرانه معمولاً توسط پزشکان و متخصصان به شکل فردی و بر اساس وضعیت سلامت هر فرد تنظیم می شوند.
معاینات بازگشت به کار بعد از یک دوره طولانی
خدمات مراکز طب کار به عنوان یک بخش اساسی از مدیریت بهداشت حرفه ای، در ارتباط با بازگشت به کار بعد از بیماری یا حادثه، نقش مهمی ایفا می کنند. این مراکز مسئول تعیین شرایط بهداشت حرفه ای کارمندان هستند.
پزشکان در مراکز معتبر، سلامت افراد را ارزیابی کرده و تعیین می کنند که آیا توانمندی های جسمی و ذهنی آن ها برای بازگشت به کار مناسب است یا خیر؟ این اطلاعات به کارفرما کمک می کند تا برنامه بازگشت به کار را بر اساس توانمندی ها و وضعیت بهداشتی کارمند تنظیم نماید.
علت و مزایای و اهمیت معاینات طب کار
آزمایشات مرتبط با طب کار مزایای زیادی برای کارفرما و کارمندان به همراه دارد. در زیر مزایای این آزمایشات برای هر دو طرف توضیح داده شده است.
بررسی مزایای انجام آزمایش های طب کار برای کارمندان:
- حفظ سلامت: آزمایشات دوره ای و پیش از استخدام به افراد این امکان را می دهد تا از وضعیت سلامتی خود مطلع شوند و جهت پیشگیری و درمان زودهنگام بیماری ها اقدام کنند.
- افزایش اطمینان شغلی: وجود چکاپ های دوره ای و پیش از استخدام باعث افزایش اطمینان در کارمندان می شود. این اطمینان نه تنها به سطح سلامت آن ها کمک می کند بلکه سبب می گردد افراد حس خوشایندی از محل کار خود داشته باشند.
- جلوگیری از بروز مشکلات روحی و روانی: وجود آزمایشات و مشاوره های روحی-روانی می تواند به ارتقاء سلامت روانی کارمندان کمک کند و از نظر روانی آن ها را مورد ارزیابی قرار دهد.
بررسی مزایای انجام آزمایش های طب کار برای کارفرما
- کاهش غیبت کاری: حفظ سلامت کارمندان از طریق انجام آزمایشات دوره ای، منجر به کاهش غیبت کاری به دلیل ابتلا به بیماری های قابل پیشگیری می گردد.
- ارتقاء بهره وری: مشخصا وجود افراد سالم در سازمان سبب می شود بهره وری افزایش چشم گیری داشته باشد.
- کاهش هزینه های بیمه: وجود چکاپ ها و آزمایشات پیشگیرانه می تواند به کاهش هزینه های بیمه سازمان کمک کند. این اقدامات باعث می شوند تا شیوع بیماری ها کاهش یابد و هزینه های درمانی کم شود.
- افزایش وفاداری: اهمیت سلامت کارمندان به آن ها اطمینان می دهد که کارفرما به سلامت کارمندان خود اهمیت می دهد. این موضوع می تواند سبب افزایش وفاداری کارمندان در سازمان شود.
شرایط و مدارک لازم آزمایش طب کار
مدارکی که برای انجام آزمایش طب کار نیاز است، شامل موارد زیر می شوند:
- اخذ معرفی نامه از کارگزینی: باید یک معرفی نامه رسمی از کارفرما یا مسئول منابع انسانی دریافت کنید که در آن نام و سمت شخص معرفی شده و هدف انجام آزمایش طب کار ذکر گردد.
- کارت ملی و شناسنامه (به همراه داشتن اصل و فتوکپی مدارک لازم است): ارائه اصل و فتوکپی کارت ملی و شناسنامه برای اثبات هویت لازم خواهد بود.
- به همراه داشتن کارت پایان خدمت و کپی آن لازم می باشد: در صورتی که فرد خدمت سربازی خود را تمام کرده، لازم است کارت پایان خدمت خود را به همراه داشته باشد.
- عکس ۴×۳: ارائه یک عکس ۴×۳ رنگی الزامی است.
خوب است بدانید فرد باید حداقل به مدت ۱۰ ساعت قبل از انجام آزمایشات، ناشتا باشد. چنانچه از عینک یا سمعک استفاده می کنید، باید آن را همراه داشته باشید.
هزینه طب کار چقدر است؟
با توجه به اطلاعیه انجمن صنفی مراکز تخصصی طب کار استان تهران، هزینه های معاینات پزشکی در زمینه ی طب کار از ابتدای سال ۱۴۰۲ با افزایش مواجه شده است.
در حال حاضر این هزینه با انجام نوار قلب در حدود ۹۰۰ هزار تومان می باشد و با کسر هزینه انجام نوار قلب، در حدود ۸۰۰ هزار تومان خواهد بود. قابل ذکر است انجام نوار قلب برای متقاضی هایی که زیر 35 سال سن دارند، اجباری نیست.
هزینه طب کار با کارفرماست یا کارگر؟
هزینه معاینات بدو استخدام به عهده کارگر است اما برخی از کارفرمایان ممکن است تصمیم بگیرند که این هزینه را بپذیرند و به عهده بگیرند. در دوره آموزش حقوق دستمزد در اصفهان ذکر می شود که این موضوع معمولاً به توافقات میان کارفرما و کارمند، سیاست های شرکت و یا شرایط استخدام بستگی دارد.
دلایل رد شدن در طب کار
در طب کار، بررسی مشکلات و بیماری ها به منظور اطمینان از سلامت و سازگاری افراد با شرایط شغلی اهمیت زیادی دارد. برخی از دلایل رد شدن در این سری آزمایش ها عبارتند از:
- وجود انواع بیماری های مزمن: برخی از بیماری های قلبی، دیابت یا بیماری های ریوی ممکن است باعث رد شدن در طب کار شوند.
- دارا بودن مشکلات فیزیکی: در بسیاری از شغل ها، دارا بودن توانمندی های فیزیکی و استقامتی از اهمیت بالایی برخوردار است. عدم قابلیت انجام تست های فیزیکی منجر به رد شدن در طب کار می شود.
- مشکلات بینایی و شنوایی: برای حضور در بسیاری از شغل ها لازم است فرد از بینایی و شنوایی کامل برخوردار باشد. تست های بینایی و شنوایی در معاینات طب کار انجام می شوند تا اطمینان حاصل شود افراد توانایی لازم را دارد.
- مصرف مواد مخدر: مصرف مواد مخدر موجب رد شدن در طب کار گردد. مصرف هرگونه مواد مخدر می تواند روی عملکرد فرد در محیط کار تاثیر منفی بگذارد و ایمنی محیط کار را تحت الشعاع خود قرار دهد.
- مشکلات روانی: وجود مشکلاتی مانند استرس شدید، اضطراب، افسردگی یا اختلالات روانی می توانند تأثیر مهمی بر عملکرد افراد در محیط کار داشته باشند و باعث رد شدن در طب کار می شوند.
در کل، طب کار با بررسی جوانب مختلف سلامت فیزیکی و روانی افراد، اطمینان حاصل می کند که افراد برای شغل خود مناسب هستند و قادر به ایجاد یک محیط کار سالم و ایمن می باشند.
نتیجه گیری
در پایان باید گفت، معاینات پزشکی در زمینه طب کار را می توان به چند دسته بندی اصلی تقسیم کرد از جمله: معاینات بدو استخدام که این نوع معاینات به منظور ارزیابی وضعیت سلامت کلی و تشخیص هرگونه مشکلات پزشکی قبل از استخدام انجام می گردند. معاینات دوره ای که معمولاً به صورت دوره ای اجرا می شوند و هدف آن ها نظارت بر وضعیت سلامت کارمندان در طول زمان است. معاینات جهت تعیین محدودیت های شغلی که این نوع معاینات، برای تعیین توانایی ها و محدودیت های فیزیکی و روانی کارمندان برای اجرای وظایف خاص شغلی اجرا می شوند.
معاینات ویژه و چکاپ کارمندان که ممکن است در برخی شغل ها نیاز به معاینات ویژه ای باشد، مانند شغل هایی که با عوامل خطرناک روبرو هستند. چکاپ های دوره ای برای اطمینان از سلامت کارمندان انجام می گردند. این دسته بندی ها نشان دهنده گستردگی و تنوع معاینات پزشکی در زمینه طب کار است که به منظور حفظ سلامت و ایمنی کارمندان در محیط کار انجام می شوند.
دوره ها و محصولات آموزش حسابداری
دیدگاهتان را بنویسید