روش محاسبه مالیات شرکت های ورشکست شده و منحل شده
انحلال شرکت یکی از مهمترین مباحثی است که هر شخص حقوقی در آستانۀ توقف فعالیتهای تجاری خود باید با آن آشنا باشد. انحلال شرکت در واقع به معنای پایان عمر یک شخصیت حقوقی است و معمولاً در نتیجۀ تصمیم شرکا یا به دلیل مراجع قانونی انجام میشود. انحلال شرکت جنبههای مختلفی دارد که مهمترین آنها، رعایت قوانین و مقررات مالیاتی مربوط به انحلال است.
اگر شرکت، چه به صورت داوطلبانه و چه به صورت اجباری (قهری)، منحل شود، مدیران شرکت و مدیران تصفیه تکالیف مشخصی در زمینۀ تنظیم و تسلیم اظهارنامۀ مالیاتی خواهند داشت. در این نوشتار، ضمن مرور انواع انحلال و مراحل آن، به مواد قانونی مرتبط (مادههای 114 تا 118 و سایر مواد مرتبط از قانون مالیاتهای مستقیم)، نحوۀ محاسبه مالیات انحلال شرکت، مهلت تسلیم اظهارنامه و دیگر نکات مهم پرداخته میشود .
انحلال شرکت چیست ؟
انحلال شرکت فرآیندی است که با تصمیم مجمع عمومی فوقالعاده، حکم مرجع قضایی یا بهصورت قهری آغاز میشود و با تصفیه کامل داراییها و بدهیها و حذف نام شخص حقوقی از مراجع ثبت پایان مییابد. تا زمان ختم تصفیه، شرکت «در حال تصفیه» تلقی میشود و شخصیت حقوقی آن برای انجام تشریفات قانونی برقرار است.
دلایل متداول انحلال شرکت
1️⃣ انحلال داوطلبانه : در این حالت، شرکا یا سهامداران به دلایلی نظیر عدم سودآوری، تغییر شرایط اقتصادی، تحقق اهداف اولیه یا عدم تمایل به ادامۀ فعالیت، با برگزاری مجمع عمومی تصمیم به انحلال میگیرند.
2️⃣ انحلال قهری : در صورت ورود مراجع قانونی و قضایی به موضوع، انحلال شرکت به دستور دادگاه یا حکم قانونی انجام میشود؛ مانند ورشکستگی یا تخلفات گستردۀ مالی و اداری.
3️⃣ انحلال اجباری : برخی شرکتها به دلیل عدم رعایت مقررات مالیاتی یا عدم انجام تکالیف قانونی در مهلتهای مقرر، از سوی مراجع ذیصلاح به اجبار منحل میشوند
نحوه محاسبه مالیات انحلال شرکتها
برای محاسبه مالیات انحلال شرکت، ابتدا ارزش روز داراییها مشخص میشود و پس از کسر بدهیها، سرمایه و اندوختهها، مأخذ مالیات بهدست میآید. طبق ماده 115، مالیات دوره انحلال شرکت برابر است با نرخ 25 درصد (بر مبنای ماده 105)، اما ماخذ محاسبه آن ارزش دارایی شرکت پس از کسر بدهیها، سرمایۀ پرداختشده، اندوختهها و همچنین مانده سودهایی است که پیشتر مالیات آن پرداخت شده است.
✅ برای ارزشگذاری داراییها
1️⃣ آنچه قبلاً فروش رفته، به قیمت فروش محاسبه میشود.
2️⃣ آنچه فروش نرفته، به بهای روز انحلال شرکت سنجیده میشود.
✅ نرخ مالیات برای برخی اقلام خاص
1️⃣ نقل و انتقال قطعی املاک: 5 درصد ارزش معاملاتی
2️⃣ انتقال حق واگذاری (سرقفلی): 2 درصد مبلغ دریافتی
3️⃣ سهام بورسی: 0.5 درصد ارزش فروش
4️⃣ سایر سهام و سهمالشرکه: 4 درصد ارزش اسمی
چنانچه در داراییهای شرکت، اموال مشمول مالیات مقطوع املاک یا سهام حضور داشته باشند، مالیات آن بر اساس مواد 59 و 143، به صورت مجزا دریافت خواهد شد و در محاسبات مالیات انحلال شرکت به شکل جداگانه لحاظ میشود.
| مورد | نحوه محاسبه |
|---|---|
| نرخ کلی مالیات انحلال | ۲۵٪ بر مأخذ ماده ۱۱۵ |
| ارزشگذاری داراییها | فروشرفته: قیمت فروشفروشنرفته: بهای روز انحلال |
| املاک | ۵٪ ارزش معاملاتی |
| حق واگذاری محل (سرقفلی) | ۲٪ وجوه دریافتی |
| سهام و سهمالشرکه | ۴٪ ارزش اسمی (سهام بورسی طبق نرخ بازار) |
| اقلام مشمول مواد ۵۹ و ۱۴۳ | با ارزش دفتری از دارایی کسر شده و مالیات آنها در زمان انتقال جداگانه وصول میشود |
📍مثال
فرض کنید یک شرکت در تاریخ انحلال شرکت ، داراییهایی به ارزش روز ۱۰ میلیارد تومان دارد. این شرکت دارای موارد زیر است :
- بدهیهای قطعی: ۳ میلیارد تومان
- سرمایه پرداختشده: ۲ میلیارد تومان
- اندوختهها: ۵۰۰ میلیون تومان
- سود انباشتهای که قبلاً مالیات آن پرداخت شده: ۵۰۰ میلیون تومان
حالا مراحل محاسبه مالیات انحلال به این شکل است :
1️⃣ محاسبه مأخذ مالیات (ماده ۱۱۵) : ابتدا از کل داراییها (۱۰ میلیارد) مجموع بدهیها، سرمایه، اندوخته و سودهای مالیاتپرداختشده کسر میشود :
10 – (3 + 2 + 0.5 + 0.5) = 4 میلیارد تومان
2️⃣ اعمال نرخ مالیات (ماده ۱۰۵) : مأخذ مالیات یعنی ۴ میلیارد تومان در نرخ ۲۵ درصد ضرب میشود :
4 × 25% = 1 میلیارد تومان
✅ نتیجه : شرکت باید یک میلیارد تومان مالیات انحلال پرداخت کند. تنها پس از تسویه این مبلغ و دریافت مفاصا حساب، تقسیم دارایی بین شرکا امکانپذیر خواهد بود.
مراحل انحلال شرکتها و ارتباط آن با امور مالیاتی
1️⃣ تصمیمگیری برای انحلال (مجمع عمومی فوقالعاده/حکم دادگاه) : عمدتاً در شرکتهای سهامی و با مسئولیت محدود، مجمع عمومی فوقالعاده با حضور شرکا یا سهامداران تصمیمگیری میکند. در صورت ورشکستگی نیز ممکن است دستور انحلال از سوی دادگاه صادر شود.
2️⃣ تعیین هیئت تصفیه : پس از تصمیمگیری، هیئت تصفیه برای تسویه بدهیها، فروش داراییها و تقسیم باقیمانده داراییها تشکیل میشود.
3️⃣ آمادهسازی اظهارنامۀ انحلال : مطابق ماده 114، آخرین مدیران شرکت موظفاند پیش از تشکیل جلسۀ انحلال، اظهارنامۀ صورت دارایی و بدهی را تنظیم کنند. سپس هیئت تصفیه مکلف است طبق ماده 116، حداکثر ظرف شش ماه از تاریخ انحلال، اظهارنامه مالیاتی آخرین دوره را تسلیم ادارۀ مالیات نماید.
4️⃣ ثبت انحلال : در سامانه ثبت شرکتها و انتشار آگهی در روزنامه رسمی.
5️⃣ بررسی و تشخیص مالیات : ادارۀ امور مالیاتی براساس ماده 117، بهصورت خارج از نوبت اظهارنامه را بررسی میکند و در صورت اعتراض، ظرف یک سال برگ تشخیص را ابلاغ میکند. اگر ظرف این مدت اعتراض صورت نگیرد، مالیات قطعی خواهد شد.
6️⃣ تقسیم دارایی و اخذ مفاصا : هیئت تصفیه پس از پرداخت مالیات و سایر بدهیها و گرفتن مفاصا حساب مالیاتی، مجاز به تقسیم داراییهای باقیمانده است.
📌 ترتیب فوق از تداخل و تکرار کارها جلوگیری میکند و ریسک جریمه را به حداقل میرساند.
نحوه تنظیم اظهارنامه انحلال شرکت و ضمائم آن
✅ اطلاعات موردنیاز
1️⃣ مشخصات هویتی شرکت (نام، نوع، شناسه ملی، شماره و تاریخ ثبت)
2️⃣ مشخصات مدیر/مدیران تصفیه
3️⃣ صورت جامع داراییها و بدهیها (منقول/غیرمنقول، مطالبات، موجودی، دیون، تعهدات)
4️⃣ سرمایه پرداختشده، اندوختهها، سود(زیان) انباشته و سودهای مالیاتپرداختشده
✅ ضمائم ضروری
1️⃣ آگهی ثبت انحلال در روزنامه رسمی و آگهی تأسیس
2️⃣ صورتجلسه مجمع عمومی فوقالعاده مبنی بر انحلال (امضا شده)
3️⃣ کارت اقتصادی شخص حقوقی
4️⃣ سایر مدارک مورد درخواست اداره مالیات
سامانه ثبت درخواست انحلال شرکت
سامانه ثبت درخواست انحلال شرکت همان سایت ثبت شرکت ها به نشانی irsherkat.ssaa.ir می باشد. همانطور که پیش تر بیان گردید، تا زمانی که تغییرات شرکت، از جمله انحلال، به ثبت نرسیده و آگهی نشده باشد، در مقابل اشخاص ثالث بلا اثر بوده و قابلیت استناد نخواهد داشت. سامانه انحلال شرکت سهامی خاص نیز سامانه ثبت شرکت ها می باشد.
مراحل و نحوه ثبت اظهارنامه انحلال (ارسال اینترنتی و مدارک)
1️⃣ ثبت انحلال شرکت در سامانه اداره ثبت شرکتها و انتشار آگهی روزنامه رسمی.
2️⃣ ورود به سامانه سازمان امور مالیاتی و تکمیل فرمهای مخصوص ماده ۱۱۴ و ماده ۱۱۶.
3️⃣ تنظیم ترازنامه به تاریخ روز دعوت (برای ۱۱۴) و صورتهای مالی آخرین دوره عملیات (برای ۱۱۶) شامل :
- داراییها (موجودیها، حسابهای بانکی، سرمایهگذاریها، اموال منقول و غیرمنقول)
- بدهیها و تعهدات (دیون جاری، مالیاتهای پرداختنشده و…)
- سرمایه پرداختشده/تعهدشده، اندوختهها، سود(زیان) انباشته
4️⃣ ارزشگذاری داراییها طبق قواعد ماده ۱۱۵ (قیمت فروش/بهای روز) و تفکیک اقلام مشمول مقررات ۵۹ و ۱۴۳.
5️⃣ ثبت نهایی و ارسال اظهارنامهها بههمراه ضمائم و نگهداری مستندات برای رسیدگی.
تکالیف مالیاتی اشخاص حقوقی در زمان انحلال شرکت
1️⃣ ماده 114 قانون مالیاتهای مستقیم
به موجب ماده 114 قانون مالیاتهای مستقیم، آخرین مدیر یا مدیران شرکت (شخص حقوقی) مکلفاند پیش از تشکیل مجمع عمومی یا هر رکن صلاحیتداری که برای تصمیمگیری دربارۀ انحلال دعوت شده است، اظهارنامهای شامل صورت دارایی و بدهیهای شرکت در تاریخ دعوت تنظیم و به ادارۀ امور مالیاتی تحویل دهند.
این اظهارنامه باید بر اساس فرم یا نمونۀ مخصوصی باشد که سازمان امور مالیاتی کشور تهیه میکند.در این اظهارنامه حداقل باید امضا یا امضاهای مجاز و مُهر شرکت وجود داشته باشد تا برای ادارۀ مالیات معتبر شناخته شود.
2️⃣ ماده 115 قانون مالیاتهای مستقیم
بر اساس ماده 115، ماخذ محاسبۀ مالیات آخرین دوره عملیات اشخاص حقوقی که منحل میشوند، ارزش دارایی شرکت است پس از کسر موارد زیر :
- بدهیها
- سرمایۀ پرداختشده
- اندوختهها
- مانده سودهایی که مالیات آنها پیش از این پرداخت شده است
📍تبصره 1 : این ماده تصریح میکند که ارزش دارایی بر اساس دو معیار تعیین میشود:
برای اقلامی که قبلاً فروخته شدهاند، مبنای محاسبه بهای فروش خواهد بود.برای آن دسته از داراییهایی که فروخته نشدهاند، بهای روز انحلال در زمان تصمیمگیری مدنظر قرار میگیرد.
📍 تبصره 2 : بیان میکند اگر در میان داراییهای شخص حقوقی منحلشده، املاک یا داراییهایی باشد که موضوع فصل اول باب سوم قانون مالیاتهای مستقیم (مانند املاک) یا سهام و سهمالشرکه یا حقتقدم سهام شرکتها به حساب آید و این داراییها در زمان نقل و انتقال بعدی، مشمول مقررات ماده 59 یا تبصره 1 مادههای 143 و 143 مکرر شوند، در محاسبۀ مالیات آخرین دورۀ عملیات، ارزش دفتری این موارد از جمع داراییها کسر میگردد و متناسباً از جمع سرمایه و بدهیها هم کاسته میشود. مالیات مرتبط با این داراییها مطابق همان مقررات یادشده مطالبه میشود.
📍تبصره 3 : میگوید آن بخش از اموال اشخاص حقوقی منحلشده که مشمول مالیات مقطوع ماده 59 و تبصره 1 ماده 143 یا 143 مکرر هستند، پس از تاریخ انحلال شرکت برای اولین نقل و انتقال دیگر مشمول مالیات نخواهند بود.
3️⃣ ماده 59، تبصره 1 ماده 143 و 143 مکرر
ماده 59: نقل و انتقال قطعی املاک بر اساس ارزش معاملاتی به نرخ 5 درصد و انتقال حق واگذاری محل (سرقفلی) به نرخ 2 درصد وجوه دریافتی در تاریخ انتقال مشمول مالیات میشود. در صورت نبود ارزش معاملاتی مصوب برای ملک، نزدیکترین ارزش معاملاتی محل مشابه مبنا قرار میگیرد.
📍 تبصره 1 ماده 143 : نقل و انتقال سهام، سهمالشرکه و حقتقدم سهام شرکتها مشمول مالیات مقطوع 4 درصد ارزش اسمی آن است. این مالیات باید قبل از انتقال سهام به حساب سازمان امور مالیاتی واریز شود.
4️⃣ ماده 116 قانون مالیاتهای مستقیم
مطابق این ماده، مدیران تصفیه موظفاند ظرف شش ماه از تاریخ انحلال شرکت (تاریخ ثبت انحلال در ادارۀ ثبت شرکتها)، اظهارنامۀ مالیاتی آخرین دورۀ عملیات شرکت را براساس ماده 115 تنظیم و به ادارۀ امور مالیاتی تسلیم کرده و مالیات متعلق را پرداخت نمایند. در تبصره این ماده اشاره شده است که مالیات آخرین دورۀ عملیات با رعایت تبصره 2 ماده 115، به نرخ ماده 105 (25 درصد) محاسبه خواهد شد.
5️⃣ ماده 117 قانون مالیاتهای مستقیم
ادارۀ امور مالیاتی مکلف است پس از تسلیم اظهارنامۀ مربوط به آخرین دوره عملیات شخص حقوقی، در خارج از نوبت به آن رسیدگی کند. چنانچه در مندرجات آن اعتراضی داشته باشد، حداکثر ظرف یک سال از تاریخ تسلیم اظهارنامه باید با صدور برگ تشخیص، آن را ابلاغ نماید. در غیر این صورت، مالیات همان اظهارنامه قطعی محسوب میشود.
اگر بعداً مشخص شود اقلامی از دارایی شرکت در اظهارنامه ذکر نشده، ادارۀ مالیات میتواند در مهلت مقرر در تبصرۀ ماده 118 مالیات آن اقلام را مطالبه کند.
6️⃣ ماده 118 قانون مالیاتهای مستقیم
به موجب این ماده، تقسیم داراییهای شخص حقوقی منحلشده پیش از اخذ مفاصاحساب مالیاتی یا بدون سپردن تضمین معادل مالیات، ممنوع است.
در تبصرۀ این ماده آمده است اگر آخرین مدیران شرکت اظهارنامه موضوع ماده 114 را تسلیم نکنند یا اظهارنامۀ خلاف واقع بدهند و مدیران تصفیه نیز در انجام تکالیف مادتین 116 و 118 کوتاهی نمایند، متضامناً با شرکای ضامن یا ضامنان شخص حقوقی و کلیه افرادی که از دارایی شخص حقوقی بهره بردهاند، مکلف به پرداخت مالیات و جرایم خواهند بود. این امر در صورتی است که سازمان امور مالیاتی ظرف پنج سال از تاریخ چاپ آگهی انحلال در روزنامۀ رسمی کشور، مالیات و جرایم را مطالبه کند.
7️⃣ اهمیت رعایت قوانین مالیاتی انحلال شرکت
به محض اینکه شرکت تصمیم به پایان فعالیت میگیرد یا از سوی نهادی بالادستی مجبور به انحلال شرکت میشود، تکالیف مالیاتی شرکت نیز وارد مرحلۀ خاصی میشود. اگر این تکالیف رعایت نشوند یا نسبت به آن بیتوجهی صورت گیرد، جریمههای سنگین مالیاتی گریبانگیر شرکت و مدیران آن خواهد شد. مهمترین اقدام در این حوزه، تنظیم و تسلیم اظهارنامۀ مالیاتی مربوط به انحلال و پرداخت مالیات متعلقه است.
8️⃣ نحوه تنظیم اظهارنامه انحلال شرکت و ضمائم آن
برای تغییر این متن بر روی دکمه ویرایش کلیک کنید. لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است.
مهلت تسلیم اظهارنامه مالیاتی انحلال شرکت
طبق ماده 116 قانون مالیاتهای مستقیم، مدیران تصفیه باید طی شش ماه از تاریخ انحلال (تاریخ ثبت در ادارۀ ثبت شرکتها یا تاریخ درج آگهی انحلال شرکت در روزنامۀ رسمی) اظهارنامۀ مالیاتی را به سازمان امور مالیاتی ارائه و مالیات متعلقه را پرداخت کنند.
اگر اظهارنامه در این بازۀ زمانی تسلیم نشود یا ناقص باشد، بر اساس قوانین مالیاتی، ادارۀ امور مالیاتی میتواند طی مهلت سه سال از تاریخ درج آگهی انحلال، نسبت به صدور برگ تشخیص اقدام کند. و حداکثر سه ماه پس از اتمام این سه سال نیز زمان برای ابلاغ برگ تشخیص به مودی در نظر گرفته میشود . یعنی :
1️⃣ ماده ۱۱۴ : قبل از تشکیل مجمع عمومی یا رکن صلاحیتدار.
2️⃣ ماده ۱۱۶ : حداکثر ۶ ماه از تاریخ انحلال (ثبت یا تاریخ آگهی روزنامه رسمی).
3️⃣ عدم تسلیم بهموقع/نقصانی : امکان صدور برگ تشخیص تا ۳ سال از تاریخ آگهی انحلال شرکت و ابلاغ ظرف ۳ ماه پس از آن.
درآمدهای حاصل پس از انحلال شرکت و تکلیف مالیاتی آن
اگر پس از انحلال شرکت، از محل فروش موجودیها، املاک، سهام یا سایر داراییها درآمدی ایجاد شود و آن درآمد مقطوع (طبق ۵۹ و ۱۴۳) نباشد، باید مطابق ماده ۱۱۰ اظهارنامه جداگانه تسلیم و مالیات با نرخ ماده ۱۰۵ پرداخت شود. فعالیتهای ضروری برای ختم تعهدات تصفیه قابل انجام است؛ اما ادامه فعالیت انتفاعی خارج از نیاز تصفیه، مشمول مالیات عادی خواهد بود.
ممنوعیت تقسیم داراییها پیش از مفاصا حساب مالیاتی
یکی از مسائل مهم در فرآیند انحلال این است که طبق ماده 118، داراییهای شرکت منحلشده قبل از دریافت مفاصا حساب مالیاتی یا نپرداختن تضمین معادل میزان مالیات، نباید تقسیم شود. در غیر این صورت، مشکلات قانونی و جرایم مالیاتی ممکن است برای مدیران تصفیه و دیگر ذینفعان به وجود آید.
همچنین اگر مدیران تصفیه، اظهارنامه را تسلیم نکنند یا اظهارنامۀ خلاف واقع ارائه دهند و این موضوع در آینده آشکار شود، طبق قانون مالیاتهای مستقیم علاوه بر شخص حقوقی، مدیران تصفیه و حتی شرکایی که دارایی به آنها تخصیص یافته است، متضامناً مسئول پرداخت مالیات و جرایم خواهند بود
انواع مشکلات و چالشها در فرآیند انحلال شرکت
1️⃣ اختلاف میان سهامداران : گاه سهامداران در خصوص نحوۀ تقسیم دارایی و چگونگی تسویۀ بدهیها با هم اختلاف پیدا میکنند و این مسئله موجب طولانی شدن پروسۀ انحلال میشود.
2️⃣ مشکلات مالی : اگر شرکت به شدت دچار بدهی باشد و دارایی کافی برای پرداخت دیون مالیاتی و سایر بدهیها را نداشته باشد، موضوع ممکن است به ورشکستگی بکشد.
3️⃣ پیچیدگی در ارزیابی داراییها : در مواردی که شرکت اموال غیرمنقول گرانقیمت یا سهام پیچیده داشته باشد، ارزیابی دقیق ارزش آن داراییها دشوار میشود.
4️⃣ بیتوجهی به مهلتهای قانونی : عدم تحویل اظهارنامه در مهلت مقرر یا تقسیم دارایی پیش از دریافت مفاصا حساب مالیاتی، تبعات حقوقی و مالی سنگین برای مدیران و سهامداران به دنبال دارد.
تأثیرات اقتصادی و اجتماعی انحلال شرکتها
1️⃣ تأثیر بر کارکنان : بسته شدن شرکت ممکن است بیکاری و از دست رفتن فرصتهای شغلی را برای پرسنل به همراه داشته باشد.
2️⃣ کاهش یا افزایش رقابت در بازار : حذف یک شرکت از بازار میتواند بخشی از فضای رقابتی را خالی کند و به رقبای موجود اجازه دهد سهم بیشتری کسب کنند.
3️⃣ آسیب به اعتبار و شهرت سهامداران : در صورتی که انحلال ناشی از ورشکستگی یا تخلفات قانونی باشد، ممکن است بر خوشنامی افراد مرتبط با شرکت تأثیر منفی بگذارد.
تعریف ورشکستگی و انواع آن
قبل از محاسبه مالیات شرکت های ورشکسته بیایید با مفهوم ورشکستگی آشنا شویم. ورشکستگی ناتوانی در پرداخت بدهیهای شرکت به دلیل ورشکستگی مالی یا ناتوانی در انجام تعهدات مالی تعریف میشود. یک فرد به عنوان صاحب یک کسب و کار در صورت کسر دارایی نسبت به پرداخت بدهیها ناتوان میشود، درنتیجه ورشکسته تلقی میشود.قوانین مربوط به ورشکستگی در هر کشور گزینههایی را ارائه میدهد که به موجب آن بدهکاران میتوانند با اعلام ورشکستگی خود، برخی یا تمام بدهیهای خود را پرداخت نکنند.
انواع ورشکستگیها به طور کلی به قوانین هر کشور بستگی دارند، اما شرکتها به طور بالقوه میتوانند از بدهیهای خاصی رها شوند و در عین حال سایر داراییها را از طریق تشکیل پرونده مجدد دست نخورده نگه دارند. در ادامه انواع ورشکستگیها را بیان میکنیم :
1️⃣ ورشکستگی عادی : در ورشکستگی عادی صاحبان کسب و کار و تاجران در بروز ورشکستگی فاقد نقش هستند و این اتفاق به دلیل شرایط نامناسب اقتصادی، بحران مالی، تحریمها و شرایط ناپایدار بازار اقتصادی رخ داده است.
3️⃣ ورشکستگی به تقلب : در ورشکستگی به تقلب دادگاه بعد از بررسیها نتیجه میگیرد که دلیل ورشکستگی شرکت انجام تخلفاتی مانند عدم پرداخت بدهیها، پنهان کردن دارایی و اعلام ورشکستگی به صورت عمدی است.
4️⃣ ورشکستگی به تقصیر : در ورشکستگی به تقصیر مدیر شرکت و صاحب کسب و کار در بروز ورشکستگی تقصیر دارد و به دلیل خطاهای مالیاتی و عملکردی این اتفاق روی داده است.
چگونه ورشکستگی خود را اعلام کنیم ؟
اعلام ورشکستگی مستلزم ارائهی اسناد کافی تاجر به دادگاه است، در صورت تمایل تاجر با مشاهدهی عدم توانایی خود در پرداخت بدهی و قرضها قبل از اینکه طلبکاران اقدامات قانونی را انجام دهند، میتواند تمامی اسناد مرتبط با هزینه و بدهیها و اسناد مالی شرکت را در اختیار دادگاه قرار دهد.این افراد معمولاً از یک وکیل متخصص و آشنا به قوانین ورشکستگی نیز برای انجام کارهای قانونی کمک دریافت میکنند.
اسناد ارائه شده به دادگاه معمولاً شامل ارائه شواهدی از جمله صورتحساب درآمد، منابع مالی اثباتشده در دسترس، جزئیات خاص در مورد هر بدهی واجد شرایطی است که شامل طبقهبندی میشود
📌 مثال : بدهی تضمینشده در مقابل کارتهای اعتباری بدون وثیقه و … احیانا اگر تاجر نسبت به اعلام ورشکستگی خود اقدام نکند، طلبکاران میتوانند با ارائهی اسناد خود به دادگاه، روال اعلام ورشکستگی از جانب دادگاه را میسر کنند، به این ترتیب که دادگاه با بررسی داراییهای تاجر و شرکت او تصمیم میگیرد که این فرد توانایی پرداخت بدهیها را دارد یا خیر، سپس حکم نهایی را صادر میکند.
روش محاسبه مالیات شرکت های ورشکسته شده و منحل شده
به طور کلی قوانین ارزیابی مالیاتی قابل اعمال در هنگام ورشکستگی از اصول مشابهی پیروی میکنند، اگرچه گاهی اوقات بسته به رویکرد اعلام شده ممکن است متفاوت باشد.
به محض اعلان و ثبت ورشکستگی یا انحلال شرکت دیگر مالیاتی به آن تعلق نمیگیرد و صاحب شرکت موظف است که گزارش مالیاتی دورهی قبل از انحلال شرکت یا ورشکستگی را ارسال کند. لازم است بدانید که اگر تاجر بتواند بخشی از مطالبات خود را از اشخاص ثالث دریافت کند، این عایدی جز درآمد شرکت محسوب میشود و مالیات بر آن تعلق میگیرد.
جمع بندی
قوانین مالیاتی انحلال شرکت حاوی مقررات دقیق و مهمی است که همۀ شرکتها در هنگام پایان فعالیت باید مدنظر قرار دهند. مطابق مادههای 114 تا 118 قانون مالیاتهای مستقیم، تکالیف مشخصی برای مدیران قبلی و مدیران تصفیه وضع شده است. مهمترین آنها، تسلیم اظهارنامۀ حاوی صورت دارایی و بدهی تا پیش از تشکیل جلسۀ مربوط به انحلال شرکت، تنظیم اظهارنامۀ آخرین دوره عملیات ظرف شش ماه پس از انحلال، پرداخت بدهیهای مالیاتی و کسب مفاصاحساب است.
در صورت تخلف از این مقررات، جرایم مالیاتی و حتی پیگرد قانونی برای مدیران تصفیه و ذینفعان در تقسیم دارایی پیشبینی شده است.همچنین در محاسبۀ مالیات انحلال شرکت، ارزش داراییهای شرکت (منهای بدهیها، سرمایۀ پرداختشده، اندوختهها و سودهای دارای مالیات پرداختشده) مبنای کار قرار میگیرد. برای برخی اقلام دارایی خاص مانند املاک و سهام، مقررات جداگانهای وجود دارد که در قالب مواد 59، 143 و 143 مکرر اعمال میشود.
از سوی دیگر، در صورت تحقق درآمدهای تازه پس از انحلال شرکت که مشمول مالیات مقطوع نیستند، مدیر تصفیه مکلف است یک اظهارنامۀ جدید مطابق مادۀ 110 قانون مالیاتهای مستقیم ارسال کند. تمامی معافیتهای مالیاتی شرکت (بهجز معافیت مناطق آزاد مندرج در مادۀ 13 قانون مربوطه) پس از انحلال شرکت از بین میرود.
مالیات انحلال شرکت چگونه محاسبه میشود ؟
بر اساس ارزش روز داراییها پس از کسر بدهیها، سرمایۀ پرداختشده و اندوختهها و سودهای قبلی که مالیاتشان پرداخت شده است. نرخ مالیات طبق ماده 115 و تبصره 2 همین ماده، نهایتاً با نرخ 25 درصد (ماده 105) اعمال میشود.
مسئول پرداخت مالیات شرکت منحلشده چه کسی است ؟
طبق مقررات، اصل بدهی مالیاتی بر عهدۀ شخص حقوقی است اما مدیران تصفیه و حتی مدیران سابق شرکت (در صورت عدم انجام تکالیف قانونی) میتوانند به صورت تضامنی تحت پیگرد قرار گیرند.
تقسیم داراییهای شرکت منحلشده چه زمانی مجاز است ؟
تا پیش از دریافت مفاصا حساب مالیاتی یا سپردن تضمین معادل میزان مالیات، تقسیم دارایی ممنوع است.
مبنای زمانی محاسبۀ مالیات انحلال شرکت چیست ؟
تاریخ ثبت انحلال در ادارۀ ثبت شرکتها و تاریخ درج آگهی در روزنامۀ رسمی.
آیا پس از انحلال یا ورشکستگی، درآمدهای جدید شرکت هم مشمول مالیات هستند ؟
بله. هرگونه درآمدی که بعد از انحلال یا ورشکستگی ایجاد شود (مثل فروش اموال باقیمانده)، در صورتی که مشمول مالیات مقطوع نباشد، باید جداگانه اظهار و مالیات آن پرداخت شود.
اگر اظهارنامه انحلال خلاف واقع تنظیم شود چه پیامدی دارد ؟
طبق تبصره ماده ۱۱۸، مدیران تصفیه، مدیران سابق و تمام ذینفعان دارایی شرکت به صورت تضامنی ملزم به پرداخت مالیات و جرایم خواهند بود.
آیا انحلال شرکت باعث از بین رفتن معافیتهای مالیاتی میشود ؟
بله؛ با انحلال، همه معافیتها لغو میشوند به جز معافیت مناطق آزاد (ماده ۱۳ قانون مربوطه) که همچنان پابرجاست.
دیدگاهتان را بنویسید