مالیات حق الوکاله سال ۱۴۰۴
حقالوکاله و مالیات حق الوکاله سال ۱۴۰۴
حق الوکاله مبلغی است که موکل بابت خدمات حقوقی به وکیل میپردازد؛ رقم آن بر اساس توافق طرفین یا حسب آییننامه و تعرفه تعیین میشود. مالیات حق الوکاله سال ۱۴۰۴ مطابق ماده ۱۰۳ قانون مالیاتهای مستقیم، بهصورت تمبر مالیاتی علیالحساب روی وکالتنامه است: ۵٪ از مبلغ حق الوکاله درجشده در هر مرحله باید بهعنوان مالیات الصاق و ابطال شود. این پرداخت علیالحساب است و در رسیدگی به اظهارنامه عملکرد، از مالیات نهایی کسر میشود.
در آییننامه نیز تأکید شده : وکیل باید رقم حق الوکاله را صریح در وکالتنامه درج کند و استفاده از عباراتی مانند «طبق تعرفه» مجاز نیست. اگر حق الوکاله غیرنقد باشد، معادل ریالی آن باید قید شود. در صورت توافق بر مبلغی بیش از تعرفه، دادگاه برای محکومعلیه تا سقف تعرفه رأی میدهد، اما مبنای تمبر مالیاتی همان مبلغ علیالحساب دریافتی است.
آییننامه حق الوکاله سال ۱۴۰۴
1️⃣ الزام درج مبلغ : وکیل مکلف است مبلغ را در فرم وکالتنامه درج کند.
2️⃣ وکلای متعدد : در نبود قرارداد خاص، حق الوکاله بین وکلا بهتساوی تقسیم میشود و هرکدام نسبت به سهم خود مکلف به ابطال تمبر و پرداخت سهم کانون/مرکز/صندوق هستند.
3️⃣ وکیل جدید : اصل بر ابطال تمبر علیالحساب برای وکیل جدید است؛ با این حال، بنا به تبصره ۳ ماده ۱۰۳، اگر پس از ابطال تمبر، تعقیب دعوا به وکیل دیگری توکیل شود، وکیل جدید مکلف به ابطال مجدد نیست.
4️⃣ اقربای درجهمعین : در وکالت تبرعی برخی اقربای نسبی و سببی تا درجه مشخص، معافیت از ابطال تمبر و پرداخت سهمهای قانونی پیشبینی شده است.
5️⃣ توزیع مرحلهای حق الوکاله : در بسیاری از موارد، ساختار ۶۰٪ مرحله بدوی و ۴۰٪ مرحله تجدیدنظر اعمال میشود.
6️⃣ وکالت تخصصی : با گواهی تخصصی صادره، ۱۰٪ افزایش بر حقالوکاله در حدود صلاحیت تخصصی لحاظ میشود.
7️⃣ هزینه سفر : در نبود توافق، هزینههای ایابوذهاب و اقامت و فوقالعاده مأموریت روزانه (مقادیر ریالی مشخصشده در متن آییننامه) به عهده موکل است.
تعرفه حق الوکاله سال ۱۴۰۴ + عوامل مؤثر در تعرفه حق الوکاله
1️⃣ نوع دعوا : حقوقی، کیفری، خانوادگی، تجاری، بانکی، ملکی؛ هر کدام الگوی محاسبه و دامنه متفاوتی دارند.
2️⃣ تجربه و تخصص : وکلای با تجربه یا وکلای دارای پروانه تخصصی، حق الوکاله بالاتر میگیرند (برای وکلای دارای پروانه تخصصی، ده درصد بیش از تعرفه).
3️⃣ محل جغرافیایی و محل طرح دعوا : شهرهای بزرگ و رسیدگی خارج از اقامتگاه حرفهای وکیل میتواند تعرفه بالاتر رقم بزند.
4️⃣ پیچیدگی و زمانبر بودن : هرچه پیچیدگی بالاتر، حق الوکاله بیشتر.
5️⃣ الگوهای پرداخت : عرف ۶۰٪ بدوی / ۴۰٪ تجدیدنظر و نیز تقسیط مرحلهای (پیشپرداخت، پس از رأی بدوی، پس از رأی قطعی) .
6️⃣ دعاوی مالی : بازه درصدی ۵٪ تا ۲۰٪ از مبلغ خواسته برای حق الوکاله دعاوی مالی
7️⃣ دعاوی غیرمالی و کیفری : غالباً بهصورت مبالغ ثابت تعیین میشود؛ میزان به نوع اتهام، پیچیدگی و مراحل رسیدگی وابسته است.
8️⃣ خانواده : طلاق، حضانت، نفقه، مهریه غالباً ثابت؛ طلاق توافقی معمولاً کمتر از طلاق به درخواست یک طرف.
9️⃣ تجاری و بانکی : نیازمند وکیل متخصص و حسب موضوع و پیچیدگی، تعرفه بالاتر.
✅ نکته : در موارد صلح و سازش پس از اقامه دعوا، مطابق آییننامه، حق الوکاله به میزان کل حق الوکاله است. در صورت نقض رأی و عودت پرونده و آغاز مرحله جدید، حق الوکاله مرحله جدید نیز اضافه میشود.
محاسبه مالیات حق الوکاله سال ۱۴۰۴ بر اساس ماده ۱۰۳
مالیات حق الوکاله سال ۱۴۰۴ در قالب تمبر، بسته به موضوع وکالت، اینگونه محاسبه میشود :
الف) دعاوی مالی (مراجع قضایی)
در هر مرحله، ۵٪ حداقل حق الوکاله مقرر در تعرفه بهعنوان مالیات در نظر گرفته و تمبر ابطال میشود.
ب) دعاوی غیرمالی و موارد کیفری با تعیین حق الوکاله توسط دادگاه
در هر مرحله، ۵٪ حداقل حق الوکاله آییننامه بهعنوان مالیات تمبر ابطال میشود.
ج) دعاوی کیفری با ادعای خصوصی مالی
محاسبه مالیات مطابق بند الف انجام میشود.
د) مراجع اختصاصی غیرقضایی با اختلاف مالی بدون تعرفه مشخص
صرفاً از لحاظ مالیاتی و برای حق الوکاله غیرقضایی :
- تا ۱۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال مابهالاختلاف: ۵٪
- از ۱۰,۰۰۰,۰۰۰ تا ۳۰,000,000 ریال مابهالاختلاف: ۴٪
- بیش از ۳۰,000,000 ریال مابهالاختلاف: ۳٪
سپس ۵٪ از مجموع ارقام محاسبهشده بهعنوان عدد تمبر باید ابطال شود.
این قاعده برای اشخاصی که وکالتاً در این مراجع اقدام میکنند نیز جاری است (ولو وکیل نباشند)، جز کارمندان مودی یا اقربای درجهیک مشخصشده که مستثنا هستند.
نحوه پرداخت مالیات حق الوکاله سال ۱۴۰۴
1️⃣ روش اول (سازمان امور مالیاتی) :
ورود به tax.gov.ir ← «سایر خدمات مالیاتی» ← پرداخت الکترونیک مالیات
انتخاب سامانه پرداخت الکترونیک
ورود با نام کاربری و رمز (پس از پیشثبتنام و اعتبارسنجی در سامانه مودیان)
دریافت شناسه قبض جدید (برای اشخاص حقوقی/تشکلها، کد اقتصادی قدیمی باید معتبر باشد)
تکمیل اطلاعات و ادامه
مشاهده شناسه قبض/شناسه پرداخت/مبلغ/نام مودی/ایمیل (رسید آنلاین بلافاصله یا حداکثر تا ۴۸ ساعت در سیستم)
پرداخت نهایی در درگاه
2️⃣ روش دوم (فرآیندهای مرتبط با عدل ایران) :
- هنگام ثبت دادخواست/شکوائیه و پیوست قرارداد، سایت محاسبه میکند و امکان پرداخت اینترنتی فراهم است.
- اگر خوانده هستید، از دفتر شعبه کد میگیرید و از طریق اپلیکیشنهای پرداخت یا بانکی، پرداخت انجام میشود.
3️⃣ روش سوم (سامانه اختصاصی پرداخت مالیات وکلا) :
- پرداخت از طریق سامانه مخصوص وکلا (tax.pgpal.ir).
- در محاکم خارج از دادگستری نیز میتوان از پنل مالیاتی وکیل، فیش علیالحساب ایجاد و پرداخت کرد.
اظهارنامه مالیاتی وکلا
باید در مهلت قانونی ارسال شود :
- اشخاص حقیقی : تا پایان خرداد هر سال.
- اشخاص حقوقی : تا ۴ ماه پس از پایان سال مالی (معمولاً تیرماه).
✅ در صورت عدم تسلیم یا درج اطلاعات نادرست با قصد فرار : - ۳۰٪ جریمه غیرقابل بخشودگی از کل مالیات.
- محرومیت از برخی معافیتها و بخشودگیها.
- امکان علیالرأس شدن محاسبه (بر اساس نظر و مشاهدات مأمور)، که معمولاً بیش از واقع و بدون لحاظ هزینههاست.
- ضمیمه کردن تصویر دفترچه تمبر به اظهارنامه
جدول مالیات حق الوکاله سال ۱۴۰۴
| موضوع | مبنا / نرخ کلیدی | کجا/چه زمانی اعمال میشود | نکته مهم |
|---|---|---|---|
| مالیات حق الوکاله سال ۱۴۰۴ | تمبر علیالحساب ۵٪ | روی وکالتنامه در هر مرحله | از مالیات نهایی کسر میشود |
| دعاوی مالی (قضایی) | ۵٪ حداقل حق الوکاله تعرفه | هر مرحله رسیدگی | مبنای محاسبه تمبر |
| دعاوی غیرمالی / برخی کیفری | ۵٪ حداقل حق الوکاله آییننامه | هر مرحله رسیدگی | مبنای تمبر در غیرمالی/کیفری با تعیین دادگاه |
| مراجع غیرقضایی با اختلاف مالی | تا ۱۰میلیون: ۵٪؛ ۱۰–۳۰میلیون: ۴٪؛ بالاتر: ۳٪ | فقط از حیث مالیاتی | پس از محاسبه، ۵٪ از جمع = تمبر |
| توزیع مرحلهای حق الوکاله | ۶۰٪ بدوی / ۴۰٪ تجدیدنظر | در نبود توافق دیگر | شیوه مرسوم پرداخت |
| وکیل دارای پروانه تخصصی | +۱۰٪ بر حقالوکاله | در حدود صلاحیت تخصصی | طبق آییننامه |
| پرداخت تمبر/مالیات | tax.gov.ir / فرآیند عدل ایران / tax.pgpal.ir | قبل یا هنگام ثبت/پرداخت | قبض، شناسه، رسید (تا ۴۸ ساعت) |
| معافیتها و استثناها | دستگاههای دولتی/شهرداری ۵٪ علیالحساب را کسر میکنند | قراردادهای ارجاعی | وکیل تمبر نمیزند؛ سهم کانون/مرکز/صندوق را میپردازد |
| تعویض وکیل پس از تمبر | نیازی به ابطال مجدد نیست | توکیل پس از ابطال | تبصره ۳ ماده ۱۰۳ |
| مهلت اظهارنامه | حقیقی: تا پایان خرداد؛ حقوقی: ۴ ماه پس از پایان سال مالی | هر سال | |
| جریمه عدم تسلیم/اطلاعات نادرست | ۳۰٪ غیرقابل بخشودگی + احتمال علیالرأس | در تخلفات | محرومیت از برخی بخشودگیها |
| صلح و سازش پس از طرح دعوا | حق الوکاله به میزان کل | داخل/خارج دادگاه | طبق آییننامه |
مقررات مهم مالیات حق الوکاله سال ۱۴۰۴
1️⃣ تبصره ۱ : اگر مقررات ماده ۱۰۳ رعایت نشود، وکالت در دادگاهها و مراجع پذیرفته نمیشود؛ استثنا برای وکالتهای ارجاعی از وزارتخانهها، شرکتها و مؤسسات دولتی و شهرداریهاست که نیازی به ابطال تمبر ندارند.
2️⃣ تبصره ۲ : وزارتخانهها، شرکتها و مؤسسات دولتی و شهرداریها هنگام پرداخت حق الوکاله، ۵٪ آن را کسر و تا پایان ماه بعد به اداره امور مالیاتی واریز میکنند (علیالحساب وکیل).
3️⃣ تبصره ۳ : در صورت توکیل پس از ابطال تمبر، وکیل جدید نیازی به ابطال مجدد ندارد.
4️⃣ تبصره ۴ : اگر دادگاه میزان حق الوکاله یا خسارت آن را غیر از مبنای تمبر تعیین کند، مدیر دفتر موظف است مبلغ قطعی را به اداره مالیاتی گزارش کند تا مابهالتفاوت محاسبه شود.
✅ معافیتهای عملی
- کارمند یا حقوقبگیر مودی (در لیست بیمه/مالیات حقوق): ابطال تمبر لازم نیست.
- اقربای درجهیک مشخص: مادر، پدر، خواهر، برادر، دختر، پسر، نواده و همسر مودی در برخی مراجع غیرقضایی، مشمول مالیات حق الوکاله سال ۱۴۰۴ نمیشوند.
- تعویض وکیل پس از ابطال تمبر: تکرار ابطال لازم نیست.
- در کلیه مراحل رسیدگی، فقط یکبار حق تمبر پرداخت میشود.
نکات آییننامه حق الوکاله سال ۱۴۰۴
✅ در پروندههای غیابی و واخواهی، محاسبات مطابق مواد آییننامه انجام میشود.
✅ برای دیوان عدالت اداری و سازمان تعزیرات و مراجع غیرقضایی، حدود حداقل/حداکثر حق الوکاله در آییننامه آمده است.
✅ در دعاوی کیفری، تفکیک سهم مرحله دادسرا/بدوی/تجدیدنظر نسبتهای مشخصی دارد.
✅ در صورت عزل/فوت/حجر/استعفا یا انتفای موضوع، اگر پرونده آماده صدور رأی باشد، تمام حق الوکاله همان مرحله تعلق میگیرد؛ وگرنه بهتناسب کار انجامشده تعیین میشود.
✅ در صورت مازاد تمبر و مختومهشدن پرونده، با گواهی دفتر شعبه، امکان انتقال/تهاتر آن مازاد برای پروندههای دیگر یا ارائه به اداره مالیاتی وجود دارد.
✅ برای پرونده دارای وکیل که رسیدگی بهعلت فوت یا حجر موکل متوقف میشود، قبول وکالت از قائممقام/وراث نیازی به تمبر مجدد ندارد.
✅ اگر موکل وزارتخانه/مؤسسه/شرکت دولتی/شهرداری باشد، وکیل تمبر مالیاتی ابطال نمیکند و دستگاه طبق تبصره ۲ ماده ۱۰۳ عمل میکند؛ اما وکیل سهم کانون/مرکز/صندوق را میپردازد.
✅ با اجرای پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان، درآمد سالانه وکلا صرفاً بر اساس بیستبرابر تمبر ابطالشده محاسبه و مالیات مقطوع حکم میشود؛ در مراجع اعتراض نیز همین قاعده لحاظ میگردد
جمعبندی
- مالیات حق الوکاله سال ۱۴۰۴: ۵٪ تمبر علیالحساب بر مبنای ماده ۱۰۳؛ بسته به نوع دعوا و مرجع رسیدگی، تفاوت در مبنای محاسبه دارد.
- آییننامه حق الوکاله سال ۱۴۰۴: درج رقم در وکالتنامه، قواعد تمبر، معافیتها، تقسیم مرحلهای، هزینه سفر، و افزایش ۱۰٪ برای وکلای دارای گواهی تخصصی.
- تعرفه حق الوکاله سال ۱۴۰۴: تابع نوع دعوا، تخصص، محل، پیچیدگی و الگوی مرحلهای پرداخت
- اظهارنامه و جرایم: مهلتهای مشخص، جریمه ۳۰٪ در عدم تسلیم/اظهار خلاف و احتمال علیالرأس شدن.
مالیات حق الوکاله سال ۱۴۰۴ چند درصد است ؟
در قالب تمبر علیالحساب ۵٪ از حقالوکاله درجشده در هر مرحله. در دعاوی مالی، ۵٪ حداقل حقالوکاله تعرفه؛ در غیرمالی/برخی کیفری، ۵٪ حداقل حقالوکاله آییننامه؛ در مراجع غیرقضایی با اختلاف مالی و فاقد تعرفه، نرخهای ۵٪/۴٪/۳٪ بر مابهالاختلاف و سپس ۵٪ از جمع برای تمبر.
چه کسانی باید مالیات حق الوکاله بدهند و چه مواردی معافاند ؟
اصل بر ابطال تمبر توسط وکیل است. در قراردادهای ارجاعی دولتی/شهرداری، وکیل تمبر نمیزند و دستگاه ۵٪ علیالحساب را کسر و واریز میکند. کارمند مودی و برخی اقربای درجهیک در مراجع غیرقضایی از مالیات حقالوکاله معاف هستند.
نحوه پرداخت مالیات حق الوکاله سال ۱۴۰۴ چگونه است ؟
از طریق سامانه پرداخت الکترونیک مالیات در tax.gov.ir، یا در فرآیند عدل ایران (محاسبه و پرداخت آنلاین با پیوست قرارداد)، یا از سامانه اختصاصی وکلا (tax.pgpal.ir). در مراجع خارج از دادگستری نیز میتوان از پنل مالیاتی وکیل، فیش علیالحساب ایجاد و پرداخت کرد.
مهلت اظهارنامه و جریمهها چیست ؟
اشخاص حقیقی تا پایان خرداد، اشخاص حقوقی تا ۴ ماه پس از پایان سال مالی. عدم تسلیم یا اظهارات نادرست: ۳۰٪ جریمه غیرقابل بخشودگی و احتمال محاسبه علیالرأس و محرومیت از معافیتها.
الگوی پرداخت حق الوکاله در قرارداد چگونه است ؟
در نبود توافق دیگر: ۶۰٪ بدوی/۴۰٪ تجدیدنظر. در قراردادهای مرحلهای: پیشپرداخت + پس از رأی بدوی + پس از رأی قطعی. در شکست پرونده، اگر قرارداد مرحلهای باشد، بخشهای بعدی پرداخت نمیشود؛ وگرنه کل مبلغ مطالبه میگردد.
دیدگاهتان را بنویسید