میزان مالیات طلا چقدر است ؟
از همینجا اصل ماجرا را روشن کنیم: در سال ۱۴۰۴ «مالیات طلا» مستقیماً روی اصل طلا نیست؛ پایهی محاسبه فقط اجرت ساخت، حقالعمل و سود فروشنده است. بنابراین وقتی درباره «مالیات خرید طلا» حرف میزنیم، داریم از مبلغی صحبت میکنیم که روی اجرت و سود مینشیند.
منظور از مالیات طلا چیست ؟
مالیات طلا در ایران، در عمل همان مالیات بر ارزش افزوده روی اجرت، حقالعمل و سود است؛ اصل طلا (طلای خام/عیار خالص) از این مالیات معاف است. این سازوکار برای شفافیت تراکنشها و مهار فرار مالیاتی طراحی شده و مشابه الگوهای رایج در بسیاری از کشورهاست. در نظام ۱۴۰۴، مصرفکننده نهایی هنگام خرید طلا، این مالیات را میپردازد و فروشنده مکلف به صدور صورتحساب رسمی و ثبت در سامانه مؤدیان و واریز وجوه است.
قانون جدید مالیات طلا ۱۴۰۴ + فرمول مالیات طلا
طبق بند «خ» تبصره ۱ قانون بودجه ۱۴۰۴، نرخ عمومی VAT یک واحد درصد افزایش یافته و مبنای محاسبه مالیات طلا نیز در سال ۱۴۰۴ ۱۰٪ است؛ اما فقط نسبت به اجرت ساخت + حقالعمل + سود فروشنده.
📌 فرمول مالیات طلا :
مالیات طلا ۱۴۰۴ = ۱۰٪ × ( اجرت ساخت + حقالعمل + سود فروشنده )
📍 نکتهی کلیدی قانون ۱۴۰۴ : صدور فاکتور دستی پذیرفته نیست؛ صورتحساب الکترونیکی باید در سامانه مؤدیان ثبت و روی فاکتور تفکیک اجرت، سود و مالیات درج شود. عدم ثبت، تخلف مالیاتی است و جرایم سنگین بهدنبال دارد.
انواع مالیات طلا ( مالیات طلا چند درصد است )
مالیات طلا در سه دسته قرار خواهد گرفت و افراد مشمول مالیات، موظف اند در موعد مقرر خود با فرمول ارائه شده نحوه محاسبه مالیات طلا ، مالیات خود را محاسبه و پرداخت کنند. در ادامه ذکر میشود که مالیات طلا چند درصد است:
1️⃣ مالیات بر عایدی طلا که دارای نرخ ۰ تا ۴۰ درصد
2️⃣ مالیات بر ارزش افزوده طلا که دارای 10 درصد
3️⃣ مالیات عملکرد طلا فروش ۱۵ الی ۲۵ درصد
نرخ مالیات بر عایدی سرمایه طلا در ۱۴۰۴ (CGT)
مالیات بر عایدی سرمایه طلا برای ۱۴۰۴ با نرخهای پلکانی بر مبنای مدت نگهداری توضیح شده است :
1️⃣ نگهداری کمتر از ۱ سال → ۳۰٪
2️⃣ نگهداری ۱ تا ۲ سال → ۲۰٪
3️⃣ نگهداری بیش از ۲ سال → ۱۰٪
📌 معافیت مهم : معاملات رسمی (صندوقهای طلا/گواهی سپرده) معاف از CGT معرفی شدهاند؛ همچنین برای اشخاص حقیقی بالای ۱۸ سال، معافیت تا ۲۰۰ گرم طلای ۱۸ عیار ذکر شده است (با قید عدم استفاده از این معافیت در پنجسال گذشته).
مالیات طلافروشان (عملکرد/درآمد) در ۱۴۰۴
در بخش عملکرد شغلی طلافروشان—جدا از VAT اخذشده از خریدار—سود سالانه مبنای مالیات «عملکرد» است. الگوی ۱۵٪ / ۲۰٪ / ۲۵٪ برای طبقات سود سالانه گزارش شده است. همچنین معافیت تا سقف مشخصی از درآمد خالص و افزایش پلکانی پس از آن است.
📌 قدر مشترک همه اینها : نرخ عملکرد طلافروشان مستقل از VAT مشتری است و ثبت دقیق اجرت/سود/مالیات در فاکتور در سامانه، شرط کلیدی تمکین محسوب میشود.
مالیات بر ارزش افزوده طلا
«مالیات بر ارزش افزوده، نوعی مالیات غیرمستقیم است که بر تفاوت بین ارزش کالاها و خدمات عرضهشده با ارزش کالاها و خدمات خریداری یا تحصیلشده در یک دوره مشخص، وضع میشود.»
مالیات بر ارزش افزوده نوعی مالیات غیرمستقیم است که از مصرفکنندگان کالا و خدمات دریافت میگردد. در فرآیند تولید و عرضهی یک کالا یا خدمت تا رسیدن به دست مصرفکننده نهایی، ارزش آن افزایش مییابد. این افزایش ارزش به عنوان بخشی از قیمت کالا یا خدمات توسط تولیدکننده از مصرفکننده دریافت و سپس به حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز میشود.
به طور کلی، مالیات بر ارزش افزوده به سه نوع تقسیم میشود :
1️⃣ مالیات بر ارزش افزوده تولید طلا
2️⃣ مالیات بر ارزش افزوده مصرفی طلا
3️⃣ مالیات بر ارزش افزوده درآمد طلا
با توجه به تعریف مالیات بر ارزش افزوده طلا، میتوان گفت این مالیات نوعی مالیات غیرمستقیم است که بر اساس نرخ تعیینشده در قانون و بر مبنای اجرت ساخت و سود فروشنده، هنگام فروش طلا از خریدار دریافت میشود و فروشنده موظف است آن را به حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز کند.
مالیات خرید طلا چگونه محاسبه میشود ؟
برای خرید طلای نو، محاسبه دقیقاً بر پایه اجرت و سود انجام میشود. نمونه محاسبه مطابق چارچوب ۱۴۰۴ :
- اگر اجرت ساخت = ۱,۲۰۰,۰۰۰ تومان و سود فروشنده = ۸۰۰,۰۰۰ تومان باشد:
جمع پایه = ۲,۰۰۰,۰۰۰ تومان → مالیات = ۱۰٪ × ۲,۰۰۰,۰۰۰ = ۲۰۰,۰۰۰ تومان.
📌 توجه : در سال قبل و برخی مثالها، نرخ ۹٪ است (چارچوب عمومی و مقطع ۱۴۰۳). در ۱۴۰۴ طبق افزایش یکواحدی نرخ، ۱۰٪ مبنای کار است.
مالیات فروش طلا ؛ الزامات فاکتور و ثبت در سامانه
برای پاسخ به سؤال پرتکرار «آیا فروش طلا مالیات دارد ؟» باید تفکیک کنیم :
1️⃣ بله؛ اما نه روی کل قیمت. مالیات فروش طلا فقط روی اجرت/حقالعمل/سود با نرخ ۱۰٪ محاسبه میشود.
2️⃣ الزام صدور و ثبت الکترونیکی فاکتور در سامانه مؤدیان برقرار است؛ عدم ثبت → جریمه و تبعات مالیاتی (از جمله رد دفاتر و محرومیتها).
مالیات طلای نو در برابر طلای دست دوم
✅ طلای نو : دارای اجرت و سود → مشمول ۱۰٪ VAT روی همان اقلام (نه روی اصل طلا).
✅ طلای دستدوم در ۱۴۰۴ : مالیات بر ارزش افزوده ندارد؛ افزونبراین، از تیر ۱۴۰۳ فروش طلای دستدوم ممنوع اعلام شده و طلافروش صرفاً مجاز به «خرید» از مشتری برای بازگشت به چرخه تولید است.
📌 نتیجه عملی برای خریدار : در خرید طلای نو، مالیات را فقط بر اجرت/سود میپردازید؛ در «جابهجایی» طلای دستدوم، فروش رسمی به مصرفکننده نهایی موضوعیت ندارد.
مالیات طلای آب شده و شمش
✅ طلای آبشده : بهعنوان ماده خام شناخته میشود؛ معاف از VAT.
✅ شمش طلا : اصل شمش معاف از VAT است؛ اما هرگونه سود ناشی از معامله میتواند حسب مورد ذیل مالیات بر درآمد/عایدی قرار گیرد (مطابق چارچوبهای اعلامشده در ۱۴۰۴).
مالیات خرید سکه در ۱۴۰۴ (مالیات خرید طلا – سکه)
✅ اصل طلای داخل سکه از VAT معاف است.
✅ خرید تا ۱۰ سکه معاف است؛ فراتر از آن، مالیات بر تعداد و/یا مالیات بر درآمد (بسته به حجم و شرایط) مطرح میشود و نیاز به اظهار در سامانه دارد.
📍 یادآوری : خرید سکه از واحدهای صنفی مجاز مشمول VAT نیست؛ اما سود ناشی از خریدوفروش میتواند مشمول مالیات بر درآمد باشد.
الزامات فاکتور رسمی و جرایم ۱۴۰۴ طبق قانون جدید مالیات طلا ۱۴۰۴
📌 فاکتور رسمی باید تفکیکی باشد :
1️⃣ قیمت اصل طلا (معاف)
2️⃣ اجرت ساخت
3️⃣ حقالعمل/سود فروشنده
4️⃣ مالیات بر ارزش افزوده
5️⃣ شناسه صورتحساب سامانه مؤدیان
📌 جرایم شاخص ۱۴۰۴ :
- عدم ثبت در سامانه مؤدیان → جریمهای تا ۱۰٪ ارزش اصل طلا
- عدم ارسال صورتحساب الکترونیکی → جریمه ۱۰٪ مبلغ تراکنش
- تخلفات میتواند به رد دفاتر، محرومیتها و حتی ابطال پروانه (در صورت عدم رعایت الزامات پایانه/سامانه) منجر شود.
نمونه محاسبه سریع مالیات خرید طلا ۱۴۰۴
سناریو : یک قطعه طلای نو
- اجرت ساخت : ۱,۲۰۰,۰۰۰
- سود/حقالعمل : ۸۰۰,۰۰۰
- پایه VAT = ۲,۰۰۰,۰۰۰
- مالیات طلا = ۱۰٪ × ۲,۰۰۰,۰۰۰ = ۲۰۰,۰۰۰ تومان
همین منطق برای هر فاکتور دیگری برقرار است؛ کافی است مبالغ اجرت و سود را جمع کنید و ۱۰٪ بگیرید.
جدول انواع دارایی طلا و وضعیت مالیاتی
| نوع دارایی/معامله | وضعیت «مالیات طلا» (VAT) ۱۴۰۴ | سایر نکات مالیاتی |
|---|---|---|
| طلای نو (زیورآلات) | ۱۰٪ روی (اجرت + حقالعمل/سود) | اصل طلا معاف؛ فاکتور رسمی و ثبت در سامانه الزامی |
| طلای دستدوم | VAT ندارد | از تیر ۱۴۰۳ فروش به مصرفکننده ممنوع؛ خرید برای برگشت به تولید |
| طلای آبشده | VAT ندارد | ماده خام؛ معامله رایج برای سرمایهگذاری |
| شمش طلا | VAT ندارد | سود معاملات میتواند ذیل درآمد/عایدی مشمول باشد |
| سکه بانکی | اصل سکه VAT ندارد | تا ۱۰ سکه معاف؛ بالاتر، مالیات بر تعداد/درآمد و اظهار در سامانه |
| فروش/خرید با فاکتور دستی | — | ممنوع؛ الزام ثبت الکترونیکی در سامانه مؤدیان |
| CGT طلا (عایدی سرمایه) | — | کمتر از ۱ سال: ۳۰٪؛ ۱–۲ سال: ۲۰٪؛ بیش از ۲ سال: ۱۰٪؛ معافیت تا ۲۰۰ گرم (شرایط مقرر) |
نکات کلیدی برای خریداران و فروشندگان طلا
✅ خریدار : مالیاتی که میپردازید فقط روی اجرت/سود است؛ روی اصل طلا نیست. فاکتور تفکیکی با شناسه سامانه مطالبه کنید.
✅ فروشنده : تمام اقلام را تفکیک و الکترونیکی ثبت کنید؛ فاکتور دستی ریسک جریمه و رد دفاتر دارد.
✅ انتخاب نوع دارایی : طلای آبشده/شمش از VAT معافاند؛ اما سود معامله میتواند ذیل درآمد/عایدی مشمول باشد.
✅ سکه : تا ۱۰ قطعه معاف؛ بیشتر از آن، حسب تعداد/سود مالیات دارد و اظهار لازم است.
✅ دستدوم : VAT ندارد، اما فروش به مصرفکننده ممنوع (از تیر ۱۴۰۳).
جمعبندی
✅ در ۱۴۰۴، مالیات خرید طلا بهمعنای ۱۰٪ VAT فقط روی اجرت، حقالعمل و سود فروشنده است؛ اصل طلا معاف.
✅ فاکتور دستی کنار گذاشته شده؛ ثبت الکترونیکی در سامانه مؤدیان و تفکیک اقلام در فاکتور الزامی است.
✅ طلای نو مشمول VAT روی اجرت/سود؛ طلای دستدوم VAT ندارد و فروش مصرفی آن ممنوع؛ آبشده و شمش بهعنوان دارایی خام معاف از VAT هستند.
✅ در سکه: تا ۱۰ عدد معاف؛ بیشتر از آن مشمول حسب تعداد/درآمد و نیازمند اظهار.
✅ عایدی سرمایه طلا: پلکانی ۳۰/۲۰/۱۰ بر مبنای مدت نگهداری، با معافیت تا ۲۰۰ گرم
✅ برای طلافروشان: علاوه بر VAT دریافتی از مشتری، عملکرد/درآمد سالانه با نرخهای پلکانی محاسبه میشود.
آیا خرید طلا مالیات دارد ؟
بله؛ در ۱۴۰۴ ۱۰٪ روی اجرت، حقالعمل و سود. اصل طلا معاف است.
هر گرم طلا چقدر مالیات دارد ؟
به وزن/گرم وابسته نیست؛ مبنا مبالغ اجرت و سود است (۱۰٪ از جمع آنها).
مالیات طلا چگونه محاسبه میشود ؟
مالیات = ۱۰٪ × (اجرت + حقالعمل/سود)؛ قیمت خالص طلا معاف است.
تا چند گرم/چند سکه معافیت وجود دارد ؟
در سکه: تا ۱۰ عدد معاف؛ بالاتر، مالیات بر تعداد/درآمد و اظهار لازم است. برای عایدی سرمایه طلا نیز معافیت تا ۲۰۰ گرم طلای ۱۸ عیار .
آیا فروش طلا مالیات دارد ؟
بله؛ اما نه روی کل قیمت. فقط اجرت/سود با نرخ ۱۰٪ و با فاکتور الکترونیکی.
طلای آبشده مالیات دارد ؟
برای VAT: خیر؛ معاف. اما سود معامله میتواند مشمول درآمد/عایدی باشد.
طلای دستدوم در ۱۴۰۴ مالیات دارد ؟
VAT ندارد؛ ضمن اینکه فروش دستدوم به مصرفکننده ممنوع است (از تیر ۱۴۰۳).
دیدگاهتان را بنویسید