روش های پرداخت قبوض مالیاتی و جریمه عدم پرداخت آن
قبوض مالیاتی چیست ؟
قبوض مالیاتی اسنادی رسمی هستند که از سوی سازمان امور مالیاتی کشور صادر شده و نشاندهنده میزان بدهی مالیاتی مودیان حقیقی و حقوقی در قالب انواع مختلف مالیاتها هستند. قبوض مالیاتی ، دربرگیرنده اطلاعات کلیدی مانند شناسه ۳۰ رقمی نسیم، شناسه پرداخت یا بارکد ۴۲ رقمی، مبلغ مالیات، نوع مالیات، نام مودی، کد اقتصادی، شماره پرونده، کد حوزه مالیاتی و مهلت پرداخت هستند.
پرداخت قبوض مالیاتی یکی از الزامات غیرقابل چشمپوشی برای تمامی مودیان حقیقی و حقوقی است که طبق قانون مالیاتهای مستقیم، در قبال درآمد، دارایی یا فعالیت اقتصادی خود، مشمول پرداخت مالیات هستند .
قبوض مالیاتی مربوط به انواع مالیات ها
طبق ماده ۱ قانون مالیاتهای مستقیم، هر شخص حقیقی یا حقوقی که دارای منبع درآمد مشمول مالیات باشد، موظف به پرداخت مالیات است. سازمان امور مالیاتی کشور بر اساس این قانون، پس از بررسی اظهارنامههای مالیاتی یا صدور برگه تشخیص، اقدام به صدور قبوض مالیاتی برای هر یک از مودیان میکند. قبوض مالیاتی ممکن است مربوط به انواع مالیاتها باشد از جمله :
1️⃣ مالیات عملکرد اشخاص حقیقی و حقوقی
2️⃣ مالیات بر اجاره املاک
3️⃣ مالیات حقوق کارکنان
4️⃣ مالیات ارزش افزوده دورهای (فصلی)
5️⃣ مالیات نقل و انتقال خودرو
6️⃣ مالیات بر ارث یا دارایی
7️⃣ عوارض و مالیاتهای غیرمستقیم
انواع روش پرداخت قبوض مالیاتی
پرداخت قبوض مالیاتی با استفاده از شناسه ۳۰ رقمی
پرداخت با شناسه ۳۰ رقمی یکی از اصلیترین، سریعترین و مورد تأییدترین روشهای پرداخت قبوض مالیاتی در ایران است. در قبوض مالیاتی صادر شده توسط سازمان امور مالیاتی، یک کد ۳۰ رقمی تحت عنوان «شناسه نسیم» درج شده که این شناسه، کلید ورود مودی به سامانه پرداخت است. برای استفاده از این روش، مودیان ابتدا باید وارد سامانه پرداخت به آدرس payments.tax.gov.ir شوند و سپس در بخش مشخصشده، این شناسه ۳۰ رقمی را وارد کنند.
پس از وارد کردن کد، اطلاعات کامل قبض نمایش داده خواهد شد. در صورتی که اطلاعات نمایشدادهشده صحیح باشد، مودی میتواند با انتخاب گزینه پرداخت، به درگاه اینترنتی بانکی متصل شود و پرداخت را انجام دهد. دسترسی به رمز پویا، کارت بانکی عضو شبکه شتاب، و داشتن اینترنت مطمئن از الزامات این روش است. این شیوه به دلیل اتصال مستقیم به سیستم مالیاتی و بانک، بهترین روش برای دریافت سریع تأییدیه پرداخت و جلوگیری از مغایرت است.
پرداخت قبوض مالیاتی از طریق سامانه tax.gov.ir
سازمان امور مالیاتی کشور، علاوه بر سامانه payments، سامانه جامعی تحت عنوان tax.gov.ir راهاندازی کرده است که علاوه بر صدور و پرداخت قبض، خدمات بسیار گستردهتری را به مودیان ارائه میدهد. کاربران با ورود به این سامانه و انتخاب بخش «سایر خدمات مالیاتی»، به گزینه «پرداخت الکترونیکی مالیات» دسترسی دارند.
در این مسیر، پس از ورود با نام کاربری و رمز عبور، مودی میتواند قبض جدید صادر کرده یا قبض قبلی خود را مشاهده کند. سپس با تأیید اطلاعات، به مرحله پرداخت اینترنتی وارد میشود. تفاوت این روش با سامانه payments در جامعیت خدمات است؛ سامانه tax.gov.ir امکان مدیریت کلیه پروندههای مالیاتی، مشاهده بدهی، صدور قبض، استعلام ممنوعالخروجی مالیاتی و موارد دیگر را نیز در اختیار کاربر قرار میدهد.
پرداخت قبوض مالیاتی با استفاده از بارکد
مودیان مالیاتی میتوانند قبوض خود را با استفاده از بارکد مندرج بر روی قبض و مراجعه به شعب امور مالیاتی پرداخت کنند. روی بسیاری از قبوض مالیاتی علاوهبر شناسه نسیم، بارکدی با شناسه ۴۲ یا ۴۸ رقمی درج شده است که از طریق دستگاه بارکدخوان در ادارات امور مالیاتی اسکن و اطلاعات قبض استخراج میشود.
پس از تایید اطلاعات توسط کارشناس مالیاتی، پرداخت از طریق دستگاه POS مستقر در شعبه انجام میگیرد. این روش برای کسانی مناسب است که به اینترنت یا رمز پویا دسترسی ندارند و ترجیح میدهند بهصورت حضوری قبض خود را تسویه کنند.
پرداخت قبوض مالیاتی با دستگاههای خودپرداز
برای آن دسته از مودیانی که به اینترنت دسترسی ندارند یا ترجیح میدهند از روشهای غیر الکترونیکی استفاده کنند، پرداخت از طریق دستگاه خودپرداز بانک ملی (ATM) گزینهای مناسب است. پس از دریافت قبض و در اختیار داشتن شناسه ۳۰ رقمی، مودی باید به یکی از شعب بانک ملی مراجعه کرده و مراحل زیر را طی کند :
1️⃣ ورود کارت بانکی به دستگاه
2️⃣ انتخاب گزینه « پرداخت قبوض و سایر پرداختها »
3️⃣ انتخاب گزینه « پرداخت وجوه دولتی »
4️⃣ انتخاب « پرداخت با شناسه واریز »
5️⃣ وارد کردن شناسه ۳۰ رقمی
6️⃣ مشاهده مبلغ و تأیید نهایی پرداخت
این روش به دلیل سادگی فرآیند و عدم نیاز به اینترنت، گزینهای مطمئن برای پرداخت در محل محسوب میشود. البته رسید کاغذی دستگاه باید نزد مودی نگهداری شود تا در صورت نیاز به اثبات پرداخت یا پیگیری، مستندات کافی در اختیار باشد.
پرداخت قبوض مالیاتی از طریق اپلیکیشنهای بانکی
با توسعه زیرساختهای بانکداری الکترونیک، اکثر بانکهای کشور نظیر ملت، تجارت، سپه، پاسارگاد و … اپلیکیشنهایی با امکان پرداخت قبوض مالیاتی در اختیار مشتریان قرار دادهاند. در این اپلیکیشنها، با ورود به بخش «پرداخت قبوض» یا «خدمات مالیاتی»، مودی میتواند شناسه قبض و شناسه پرداخت یا کد نسیم را وارد کرده و نسبت به تسویه بدهی مالیاتی اقدام کند.
برخی از اپها همچنین امکان اسکن بارکد قبض را نیز دارند. این روش از نظر امنیت، سرعت و راحتی در دسترسی بسیار محبوب است. کاربران معمولاً پس از پرداخت میتوانند رسید دیجیتال را ذخیره کرده و در صورت لزوم برای ثبت در نرمافزارهای حسابداری از آن استفاده کنند.
پرداخت قبوض مالیاتی با استفاده از پرداخت الکترونیکی بین بانکی (ساتنا و پایا)
پرداخت قبوض مالیاتی از طریق روشهای بین بانکی مانند ساتنا و پایا گزینهای مناسب برای مودیانی است که میخواهند از حسابهایی غیر از بانک ملی پرداخت کنند. برای این منظور، مودی به بانک مراجعه کرده یا از درگاه اینترنت بانک استفاده میکند و فرم «پرداخت وجوه دولتی» را تکمیل میکند. در این فرم، اطلاعاتی نظیر:
1️⃣ شناسه ۳۰ رقمی یا شناسه پرداخت
2️⃣ کد اقتصادی
3️⃣ مبلغ قبض
4️⃣ اطلاعات حساب مقصد متعلق به سازمان امور مالیاتی
درج میشود. در روش ساتنا، انتقال مبلغ بهصورت آنی (معمولاً زیر ۳۰ دقیقه) انجام میشود، در حالیکه در روش پایا، پرداخت ممکن است تا چند ساعت زمان ببرد. به همین دلیل توصیه میشود در مواقع نزدیک به مهلت پایان سررسید از روش ساتنا استفاده شود تا از جریمه احتمالی جلوگیری شود.
| روش پرداخت | ابزار مورد نیاز | موقعیت اجرا | نیاز به شناسه | مزایا | محدودیتها |
|---|---|---|---|---|---|
| سامانه payments.tax.gov.ir | اینترنت، کارت بانکی، رمز پویا | غیرحضوری – کاملاً آنلاین | شناسه ۳۰ رقمی نسیم | سریع، ایمن، قابل استفاده در هر زمان | نیاز به رمز دوم پویا و اتصال اینترنت پایدار |
| سامانه tax.gov.ir | حساب کاربری، اینترنت، کارت بانکی | غیرحضوری – وبسایت سازمان | شناسه یا صدور قبض جدید | امکان مدیریت کامل پرونده و پرداخت در یک سامانه واحد | نیاز به ثبتنام اولیه و رمز عبور |
| دستگاه خودپرداز (ATM) بانک ملی | کارت بانکی، شناسه واریز | حضوری – دستگاههای ATM | شناسه ۳۰ رقمی | بدون نیاز به اینترنت، قابل دسترس برای عموم | فقط مخصوص بانک ملی، نیاز به حضور فیزیکی |
| اپلیکیشنهای بانکی و پرداخت مانند آپ، سداد | اپلیکیشن موبایل، اینترنت، کارت بانکی | غیرحضوری – موبایل | شناسه قبض یا بارکد | سریع، قابل استفاده با موبایل، دارای رسید دیجیتال | نیاز به نصب اپ و ورود اطلاعات دقیق |
| مراجعه حضوری به شعب امور مالیاتی | اصل قبض، کارت بانکی یا چک بانکی | حضوری – ادارات مالیاتی | بارکد یا قبض چاپی | قابل استفاده بدون اینترنت، مناسب برای افراد غیر دیجیتال | محدود به ساعت کاری، وقتگیر |
| پرداخت الکترونیکی بین بانکی (ساتنا/پایا) | فرم پرداخت، اطلاعات بانکی و قبض | حضوری یا اینترنت بانک | شناسه پرداخت و اطلاعات دقیق | انتقال امن از هر بانکی، مناسب برای پرداختهای بینبانکی | پردازش کندتر نسبت به درگاه مستقیم، نیاز به دقت بالا |
مهلت قانونی پرداخت انواع قبوض مالیاتی
بر اساس قانون مالیاتهای مستقیم، هر نوع مالیات دارای مهلت مشخصی برای پرداخت است. مالیات عملکرد باید حداکثر چهار ماه پس از پایان سال مالی پرداخت شود. مالیات بر ارزش افزوده نیز به صورت فصلی پرداخت میشود و مهلت پرداخت آن تا پایان ماه پس از هر فصل است.
بهعنوان مثال، مالیات بر ارزش افزوده فصل بهار باید تا پایان تیرماه پرداخت شود. همچنین، مالیات حقوق کارکنان نیز باید حداکثر تا پایان ماه بعد از پرداخت حقوق تسویه شود. عدم رعایت این مهلتها موجب تعلق جرائم غیرقابل بخشش خواهد شد.
جریمههای قانونی تأخیر در پرداخت قبوض مالیاتی
عدم پرداخت بهموقع قبوض مالیاتی، جریمههای سنگین و غیرقابل بخششی را برای مودیان به همراه دارد. بر اساس ماده ۱۹۰ قانون مالیاتهای مستقیم، اگر مودی مالیات قطعیشده خود را در موعد مقرر پرداخت نکند، به ازای هر ماه تأخیر، ۲.۵٪ مبلغ مالیات پرداختنشده بهعنوان جریمه محاسبه خواهد شد.
همچنین، طبق ماده ۱۹۲، در صورتی که اظهارنامه عملکرد بهموقع ارسال نشود :
1️⃣ اشخاص حقوقی مشمول ۳۰٪ جریمه غیرقابل بخشش
2️⃣ اشخاص حقیقی مشمول ۱۰٪ جریمه غیرقابل بخشش خواهند شد
در کنار این موارد، اگر مودی درآمد خود را کتمان کند یا هزینههای غیرواقعی اعلام نماید، مشمول جریمهای به همان نسبت خواهد شد (۳۰٪ برای اشخاص حقوقی و ۱۰٪ برای اشخاص حقیقی).
این جریمهها مستقیماً در پرونده مالیاتی مودی ثبت میشوند و تأثیر مستقیمی بر صدور مفاصا حساب، دریافت تسهیلات بانکی و حتی ممنوعالخروجی خواهد داشت.
مواردی که منجر به عدم صدور قبض مالیاتی میشود
در برخی شرایط خاص، قبض مالیاتی صادر نمیشود. این موارد عبارتاند از:
1️⃣ نبود کد اقتصادی معتبر در اطلاعات مودی
2️⃣ مغایرت بین کد حوزه و کد شعبه
3️⃣ عدم وجود بدهی (مالیات صفر ریال)
4️⃣ مغایرت اطلاعات هویتی
5️⃣ درخواست ابطال قبوض توسط مودی به دلیل اشتباه اطلاعات
در چنین شرایطی مودی باید اطلاعات خود را اصلاح کرده یا با مراجعه به اداره مالیات نسبت به دریافت قبض جدید اقدام کند.
اهمیت ذخیره رسید پرداخت قبض مالیاتی
پس از پرداخت قبض مالیاتی از هر روشی، دریافت و نگهداری رسید بسیار ضروری است. رسید پرداخت در بسیاری از فرآیندهای بعدی مانند دریافت مفاصا حساب، استعلام بدهی یا اعتراض به جریمه اهمیت دارد. در صورت مفقودی رسید، کاربران میتوانند با ورود به سامانه پرداخت یا مراجعه به بانک عامل، سوابق تراکنش و نسخه مجدد رسید را دریافت کنند.
جمعبندی نهایی
از نکات مهم در قبوض مالیاتی این است که بدون داشتن شناسه ۳۰ رقمی نسیم یا شناسه پرداخت، امکان تسویه قبض از هیچ روشی وجود ندارد. اگر مودی این شناسهها را در اختیار نداشته باشد، باید یا از طریق تماس یا مراجعه حضوری به اداره امور مالیاتی، اطلاعات قبض را مجدداً دریافت نماید.
همچنین، عدم توجه به مهلت پرداخت مندرج در قبض ممکن است باعث تعلق جریمههایی بین ۲.۵٪ تا ۳۰٪ بسته به نوع تخلف و نوع شخصیت مودی شود. بنابراین، نگهداری از قبض، رسید پرداخت، ثبت سوابق پرداخت در نرمافزارهای مالی و بررسی مکرر سامانههای مالیاتی برای استعلام قبوض جدید، یکی از ملزومات حسابداری در هر کسبوکار یا فعالیت اقتصادی تلقی میشود.
سادهترین روش برای پرداخت قبض مالیاتی کدام است ؟
پرداخت از طریق سامانه payments.tax.gov.ir با استفاده از شناسه ۳۰ رقمی، سادهترین و سریعترین روش پرداخت قبوض مالیاتی است. این روش نیازی به مراجعه حضوری ندارد و بهصورت کاملاً آنلاین انجام میشود.
اگر شناسه ۳۰ رقمی قبض را گم کنیم، چه کاری باید انجام دهیم ؟
در صورت گم کردن شناسه، باید با مراجعه حضوری به اداره مالیاتی مربوطه یا تماس با شمارههای اعلامشده در سایت سازمان امور مالیاتی، درخواست صدور مجدد شناسه قبض را ارائه دهید.
آیا میتوان قبض مالیاتی را از طریق موبایل بانک پرداخت کرد ؟
بله. بسیاری از اپلیکیشنهای بانکی و برنامههای پرداخت مانند آپ، سداد، سکه و … امکان وارد کردن شناسه قبض و پرداخت آن را دارند.
در صورت تاخیر در پرداخت مالیات چه میزان جریمه تعلق میگیرد ؟
طبق ماده ۱۹۰ قانون مالیاتهای مستقیم، برای هر ماه تأخیر در پرداخت، جریمهای معادل ۲.۵٪ از مبلغ مالیات قطعیشده در نظر گرفته میشود.
آیا امکان پرداخت حضوری قبض مالیات در بانک یا اداره مالیات وجود دارد ؟
بله. پرداخت حضوری از طریق مراجعه به شعب بانکها یا ادارات مالیاتی، با استفاده از دستگاههای بارکدخوان یا POS امکانپذیر است.
مهلت پرداخت قبض مالیات عملکرد و مالیات ارزش افزوده چه زمانی است ؟
- مالیات عملکرد: ۴ ماه پس از پایان سال مالی
- مالیات بر ارزش افزوده: تا یک ماه پس از پایان هر فصل
- مالیات حقوق: تا پایان ماه بعد از پرداخت حقوق
دیدگاهتان را بنویسید