معافیت مالیاتی مشاغل سال ۱۴۰۴

فهرست مطالب
پرداخت مالیات یک مسئولیت قانونی برای همهٔ افرادی است که از راههای قانونی کسب درآمد میکنند. با این حال، برخی افراد بهدنبال فرار از پرداخت مالیات، اقدام به مخفی کردن بخشی از درآمد خود میکنند که میتواند به فساد مالی و پولشویی منجر شود.
به منظور مقابله با این چالشها، تفکیک حسابهای تجاری و غیرتجاری اهمیت بالایی دارد. این تفکیک به مقامات مالیاتی کمک میکند که بهتر بتوانند درآمدها و هزینههای مختلف را شناسایی و مالیات آن را محاسبه کنند. حسابهای تجاری، برای فعالیتهای اقتصادی، اطلاعات ارزشمندی را در اختیار نهادهای نظارتی قرار میدهند. در این مقاله در خصوص تفکیک حسابهای تجاری و غیرتجاری و معافیت مالیاتی مشاغل سال 1404 صحبت میکنیم.
در ایران، طبق جدیدترین تغییرات در سال 1404 (2025 میلادی)، برخی از مشاغل از معافیت مالیاتی برخوردار خواهند بود. این معافیتها بهطور کلی برای حمایت از کسبوکارها، رشد اقتصادی و کاهش فشار مالی بر روی کارکنان و کارآفرینان در نظر گرفته شدهاند.
حقوق کمتر از 24 میلیون تومان: افراد با حقوق کمتر از این مبلغ از پرداخت مالیات معاف خواهند بود.
- سقف معافیت: سقف معافیت مالیاتی از 12 میلیون تومان (سال گذشته) به 24 میلیون تومان در سال 1404 افزایش یافته است.
در بعضی از مناطق کشور، به منظور تقویت اقتصاد محلی و جذب سرمایهگذاران به مناطق کمتر توسعهیافته، ممکن است معافیتهای ویژه برای مشاغل و کسبوکارهایی که در این مناطق فعالیت دارند، در نظر گرفته شود.
با وجود اینکه مالیات از تمامی مشاغل دریافت میشود ولی برخی شغلها هستند که بدون پرداخت مالیات در کشور فعالیت میکنند و اصطلاحا مشمول معافیتهای مالیاتی هستند.


آیا مشاغل معاف از ارزش افزوده موظف به انجام تکالیف مالیاتی هستند؟
مشاغل معاف از ارزش افزوده در نظام مالیاتی ایران از وظایفی مانند ثبت نام در سیستم مالیات و تهیه و ارسال اظهارنامه، معاف هستند. در واقع میتوان گفت باتوجه به اینکه سازمان امور مالیاتی برای معافیت ارزش افزوده اصناف هیچ فراخوانی نداده است، این مشاغل و اصناف موظف به انجام تکالیف مالیاتی نیستند. توجه داشته باشید که افراد حقیقی و حقوقی که در حوزه عرضه کالا و خدمات در گروه معافیتها قرار دارند، نباید هیچگونه مبلغی به عنوان مالیات بر ارزش افزوده از مصرفکننده دریافت کنند.
پیشنهاد این است که برای اطمینان از معافیت مشاغل با ارائه مستندات فعالیت خود به اداره مالیات، بررسیهای لازم را انجام دهید و از وضعیت معافیت خود مطلع شوید. در این صورت میتوانید با دریافت گواهی معافیت مالیاتی ارزش افزوده با خیالی آسوده، بدون نیاز به انجام تکالیف مالیاتی به فعالیت خود ادامه دهید.

مشاغل های معاف مالیات
. مشاغل و صنایع صادراتی
صادرات یکی از اصلیترین منابع تأمین ارز برای کشور است. از اینرو، بهمنظور تسهیل در فرآیند صادرات و کاهش چالشهای مرتبط با آن، مشاغل و صنایع مرتبط با صادرات به طور کامل از پرداخت مالیات معاف هستند. این سیاست بهویژه برای کمک به رشد اقتصادی و توسعه تجارت خارجی طراحی شده است.
2. مشاغل تربیتی، ورزشی و آموزشی
مشاغل فعال در حوزه آموزش و پرورش یکی از مهمترین بخشهای جامعه را تشکیل میدهند. این مشاغل نقش مهمی در توسعه علمی و فرهنگی کشور دارند و از اینرو برای تشویق به ادامه فعالیتهای آموزشی و تربیتی، از پرداخت مالیات معاف شدهاند. همچنین، مشاغل ورزشی که به ترویج سلامت و رفاه عمومی کمک میکنند نیز از این معافیت بهرهمند هستند.
3. مشاغل مربوط به بخش کشاورزی، عشایری و روستایی
کشاورزی از پایهایترین مشاغل تولیدی در کشور است که بیشتر در مناطق روستایی و عشایری گسترش دارد. دامپروری و تولید محصولات دامی نیز جزو مشاغل عمده جامعه عشایری است که نقشی حیاتی در تأمین نیازهای غذایی کشور ایفا میکنند. به همین دلیل، کارگران کشاورزی، صیادان، دامداران و سایر صنوف مرتبط با این بخشها بهمنظور تسهیل در تأمین نیازهای اساسی جامعه، از معافیتهای مالیاتی برخوردار میشوند. طبق ماده 141 قانون مالیاتهای مستقیم، درآمدهای خاصی بهمنظور تشویق صادرات و توسعه اقتصادی کشور از پرداخت مالیات معاف هستند. مهمترین این موارد شامل موارد زیر است:
این معافیت شامل تمامی درآمد صادراتی از محصولات نهایی صنعتی و کشاورزی میشود. لیست محصولات کشاورزی مشمول عبارتند از:
محصولات دامی و طیور: مانند شیر، گوشت، تخممرغ.
محصولات زراعی و باغی: نظیر میوهجات، سبزیجات و غلات.
محصولات مرتعی و جنگلی: مانند علوفه و چوب.
محصولات شیلاتی: نظیر ماهی و میگو.
همچنین صنایع تکمیلی و تبدیلی مربوط به این حوزهها نیز شامل این معافیت میشوند. بهعنوانمثال، کارخانههای فرآوری محصولات کشاورزی یا تبدیلی مانند صنایع تولید کنسرو و بستهبندی.
4. مشاغل و موسساتی که در بنگاههای تولیدی سرمایهگذاری میکنند
طبق قانون مالیاتهای مستقیم، اشخاص و موسساتی که در بنگاههای تولیدی کشور سرمایهگذاری میکنند، از پرداخت مالیات معاف هستند. این قانون بهمنظور تشویق به سرمایهگذاری و حمایت از توسعه صنایع داخلی وضع شده است.
5. مشاغل معدنی، تولیدی و گردشگری
صنوف مرتبط با بخشهای معدنی، تولیدی و گردشگری از جمله مشاغل مهم در ایجاد اشتغال و درآمدزایی برای کشور هستند. به همین دلیل، مشاغل فعال در این زمینهها نیز از معافیتهای مالیاتی برخوردار میشوند.

6. مشاغل موجود در مناطق آزاد تجاری و صنعتی
مناطق آزاد تجاری و صنعتی از اهمیت بالایی در ارزآوری و جذب سرمایهگذاران خارجی برخوردارند. بهمنظور حمایت از توسعه این مناطق و ترغیب به فعالیتهای اقتصادی در آنها، صنوف فعال در این بخشها نیز از پرداخت مالیات معاف هستند.
7. مشاغل حوزه هنر و فرهنگ
هنر و فرهنگ جزو ارکان اساسی هویت ملی و توسعه اجتماعی یک کشور هستند. به همین دلیل، مشاغل و مؤسسات فعال در حوزه هنر و فرهنگ بهمنظور حمایت از هنرمندان و تسهیل فعالیتهای فرهنگی از معافیت مالیاتی برخوردار میشوند.
8. مشاغل خانگی
مشاغل خانگی بهویژه آنهایی که توسط بانوان با سرمایهگذاری کم راهاندازی میشوند، از مهمترین بخشهای اقتصادی کشور به شمار میروند. این مشاغل شامل صنایع دستی، کشاورزی، قالیبافی، شیلات، دامپروری و سایر فعالیتهایی است که بهطور عمده در خانهها انجام میشود. برای حمایت از این نوع کسبوکارها، این مشاغل از پرداخت مالیات معاف هستند.
9. مشاغل مربوط به بخش ترانزیت
ترانزیت یکی از مشاغل مهم در زمینه تأمین منابع ارزی و جابجایی کالاهای مختلف به داخل و خارج کشور است. به همین دلیل، مشاغل مرتبط با ترانزیت بهمنظور توسعه این بخش و ارتقای کیفیت خدمات آن، از معافیتهای مالیاتی بهرهمند هستند.
این معافیتها بهویژه برای حمایت از مشاغل کوچک و متوسط، کارآفرینان، و بخشهای کلیدی اقتصادی کشور در نظر گرفته شدهاند و به رشد پایدار اقتصادی و اجتماعی کشور کمک میکنند.
معافیت از مالیات برای برخی مشاغل و فعالیتها در ایران به دلایل مختلفی اعمال میشود که هدف اصلی آن تشویق افراد و بنگاهها به انجام این مشاغل و فعالیتهاست. این معافیتها برای مشاغلی در نظر گرفته میشود که نقش مهمی در رشد اقتصادی، ایجاد اشتغال، ارتقای سطح زندگی و توسعه کشور دارند.


دلایل اصلی معافیت از مالیات برای برخی مشاغل
1. حمایت از بخشهای اقتصادی کلیدی
معافیتهای مالیاتی برای مشاغلی اعمال میشود که در بخشهای استراتژیک و حیاتی کشور مانند کشاورزی، صادرات، و صنایع تولیدی فعال هستند. این بخشها میتوانند تأثیر زیادی در رشد اقتصادی، تأمین نیازهای داخلی و ایجاد اشتغال داشته باشند.
2. تشویق به سرمایهگذاری
برای جذب سرمایهگذاران داخلی و خارجی، معافیتهای مالیاتی میتواند مشوق خوبی باشد. از این رو، مشاغلی که در زمینههای تولیدی و صنعتی سرمایهگذاری میکنند، از معافیتهای مالیاتی بهرهمند میشوند.
3. حمایت از مشاغل کوچک و خانگی
بسیاری از مشاغل کوچک و خانگی، بهویژه آنهایی که توسط زنان یا افراد با سرمایهگذاری کم راهاندازی میشوند، از معافیت مالیاتی برخوردار میشوند. این معافیتها به رشد و توسعه مشاغل محلی و خانگی کمک میکند.
4. تشویق به توسعه فرهنگی و هنری
مشاغل مرتبط با هنر و فرهنگ از آنجایی که نقشی اساسی در هویت ملی و توسعه فرهنگی کشور دارند، از معافیت مالیاتی بهرهمند میشوند تا فعالیتهای فرهنگی و هنری گسترش یابد.
5. حمایت از مشاغل مرتبط با خدمات عمومی و اجتماعی
مشاغلی که در بخشهای اجتماعی، آموزشی و خدمات عمومی فعالیت دارند، بهویژه در حوزههای مانند آموزش و پرورش، به دلیل نقشی که در ارتقای سطح علمی و اجتماعی کشور دارند، از معافیت مالیاتی برخوردار میشوند.
6. پشتیبانی از بخشهای حیاتی مانند ترانزیت و صادرات
بخشهایی که در تأمین ارز کشور و توسعه تجارت خارجی نقش دارند، مانند ترانزیت و صنایع صادراتی، برای تسهیل فعالیتهای خود از معافیتهای مالیاتی استفاده میکنند.
این معافیتها بهطور کلی بهمنظور تسهیل در روند توسعه اقتصادی کشور، حمایت از تولید، تقویت بخشهای خاص و در نهایت بهبود شرایط معیشتی مردم و رشد کشور طراحی شدهاند.

2 دسته معافیت از پرداخت مالیات برای برخی مشاغل
1. اهمیت خدمات اجتماعی
برخی مشاغل از آن جهت که به ارائه خدمات اجتماعی حیاتی میپردازند، از معافیت مالیاتی برخوردار میشوند. دولت بهمنظور کاهش هزینهها و ارائه این خدمات بهصورت ارزانتر و در دسترستر برای عموم مردم، از حق مالیاتی خود صرفنظر میکند. این خدمات میتوانند شامل خدمات بهداشتی، آموزشی، یا اجتماعی باشند که برای بهبود سطح زندگی و رفاه عمومی ضروری هستند.
2. ارزش استراتژیک برای دولت
در برخی موارد، شغلها و مشاغل خاص از اهمیت ویژهای برای دولت و حاکمیت برخوردار هستند. دولت برای حفظ و تقویت این مشاغل که بهطور مستقیم یا غیرمستقیم تأثیر زیادی بر توسعه کشور دارند، از پرداخت مالیات چشمپوشی میکند. این مشاغل ممکن است در بخشهای اقتصادی، فرهنگی، یا حتی امنیتی و دفاعی قرار داشته باشند که دولت برای پایداری و رشد آنها حمایت مالیاتی را اعمال میکند.
این دو دلیل اصلی نشاندهنده توجه دولت به خدمات عمومی و نیاز به حمایت از بخشهایی است که نقشی اساسی در پویایی و پیشرفت کشور ایفا میکنند.

مالیات حقوق شغل دوم
طبق قوانین مالیاتی ایران، افرادی که بیش از یک شغل دارند، باید از مجموع درآمد خود که از این مشاغل به دست میآید، مالیات بپردازند. برای شغل دوم، مالیات بهطور مجزا و بر اساس مجموع درآمد حاصل از آن شغل محاسبه میشود.
افرادی که شغل دوم دارند، باید از درآمد حاصل از آن شغل نیز مالیات بپردازند. طبق قانون مالیاتهای مستقیم ، مالیات از مجموع درآمدهای اشخاص حقیقی که بیش از یک شغل دارند، کسر میشود. به این معنی که حتی اگر یک فرد از چند منبع درآمدی مختلف درآمد داشته باشد، مالیات بر اساس مجموع این درآمدها محاسبه خواهد شد.
مالیات حقوق شغل دوم بهطور کلی با توجه به مجموع درآمد فرد در طول سال و همچنین نرخهای مالیاتی تعیینشده در قانون مالیاتی محاسبه میشود. نرخ مالیات در صورتی که مجموع درآمد فرد از هر دو شغل (یا بیشتر) از یک میلیارد ریال تجاوز کند، پس از کسر هزینههای قابل قبول، مطابق با ماده ۱۳۱ قانون مالیاتهای مستقیم تعیین خواهد شد.

معافیتهای سنی و شرایط خاص
یکی از اشتباهات رایج در مورد مالیات حقوق شغل دوم، این است که بسیاری بر این باورند که افراد بازنشسته و یا کسانی که سن بالایی دارند، از پرداخت مالیات معاف هستند. اما طبق قوانین سازمان امور مالیاتی، سن هیچ تأثیری در تعیین میزان مالیات ندارد. در واقع، میزان مالیات بر اساس سطح درآمد و طبق قوانین مالیاتی تعیین میشود، نه سن فرد. بنابراین، حتی اگر فردی بازنشسته یا مسن باشد، چنانچه درآمد وی از هر دو شغل به حدی برسد که مشمول مالیات شود، باید مالیات پرداخت کند.

موارد معافیت مالیات دو شغله ها
قبل از اصلاح قانون مالیتهای مستقیم، افراد دو شغله میتوانستند از تمامی معافیت های مالیاتی مربوط به هر دو شغل خود استفاده کنند. طبق تبصره جدیدی که به این قانونها اضافه شده، اشخاص حقیقی چند شغله میتوانند تنها از یک معافیت مالیاتی ذکر شده در ماده ۱۳۱ قانون مالیاتهای مستقیم استفاده کنند.
قانون مالیات حقوق دو شغله ها معافیت مالیاتی را فقط به یکی از شغلهای این افراد اختصاص میدهد. حتی اگر شخصی چند شغل داشته باشد، معافیت مالیاتی فقط به یکی از شغلهای او تعلق میگیرد.
برای دریافت معافیت مالیات دو شغله ها یکی از اساسیترین اصلها، ارائه به موقع اظهارنامه مالیاتی است.

آیا بازنشستگان معاف از مالیات هستند؟
حقوق مستمری آنها معاف از مالیات اما اگر شغل دوم داشته باشند مشمول مالیات بر درآمد خواهد بود.
نتیجهگیری
در نهایت، افرادی که بیش از یک شغل دارند، باید تمام درآمدهای خود را در محاسبات مالیاتی وارد کنند و برای شغل دوم نیز مالیات پرداخت نمایند. این امر بهویژه برای کسانی که درآمد کلشان از هر دو شغل به یک مبلغ مشخص (یک میلیارد ریال) میرسد، اهمیت بیشتری دارد. همچنین، اگر افراد به اشتباه فکر کنند که به دلیل سن بالای خود از مالیات معاف هستند، باید توجه داشته باشند که سن تأثیری در میزان مالیات ندارد و مالیات بهطور عادلانه بر اساس درآمد محاسبه میشود.
دیدگاهتان را بنویسید