مالیات بر ارزش افزوده صادرات
مالیات بر ارزش افزوده صادرات
مالیات بر ارزش افزوده صادرات (VAT) نوعی مالیات غیرمستقیم است که از تفاوت ارزش خرید و فروش کالاها و خدمات اخذ میشود. در مورد صادرات، قانونگذار با در نظر گرفتن نقش کلیدی آن در ارزآوری و رونق اقتصادی، مالیات بر ارزش افزوده صادرات را در قالب نرخ صفر یا معافیت کامل در نظر گرفته است کشور اعمال میشود و هدف از وضع آن، تنظیم فعالیتهای تجاری و کنترل ارزش ارز است. در برخی کشورها، به منظور تشویق صادرات، مالیات بر ارزش افزوده صادرات پس از رفع تعهدات ارزی مسترد میشود .
در برخی موارد، صادرات کالاها و خدمات ممکن است از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده صادرات معاف شود، به ویژه اگر صادرکننده بتواند تعهدات ارزی خود را انجام دهد.اعمال مالیات بر صادرات میتواند بر رقابتپذیری کالاها در بازارهای بینالمللی تأثیر بگذارد و در عین حال میتواند به عنوان یک ابزار برای تشویق صادرات در شرایط خاص استفاده شود .
مالیات بر صادرات چیست ؟
صادرات بهمعنای خروج کالا یا خدمات از مرزهای رسمی کشور است. صادرات کالاها و خدمات، بهخصوص کالاهای غیرنفتی و کشاورزی، مشمول نرخ مالیات صفر یا معاف از مالیات بر ارزش افزوده صادرات هستند. بهعبارت دیگر، در صورت تحقق شرایط قانونی، صادرکننده از پرداخت مالیات بر صادرات معاف خواهد شد. البته برای بهرهمندی از این معافیت، صادرکنندگان موظف به بازگرداندن ارز حاصل از صادرات به کشور هستند. در غیر این صورت، سازمان امور مالیاتی کشور میتواند مالیاتی معادل 9 درصد ارزش صادرات از آنها مطالبه کند.
آیا صادرات معاف از مالیات است ؟
پایه قانونی معافیت مالیاتی صادرات ماده 141 قانون مالیاتهای مستقیم بهصراحت اعلام میکند که صد درصد درآمد حاصل از صادرات کالاهای غیرنفتی و محصولات کشاورزی مشمول نرخ مالیاتی صفر است . همچنین، 20 درصد درآمد حاصل از صادرات مواد خام، با نرخ صفر محاسبه خواهد شد. تبصره 1 همین ماده میافزاید که چنانچه کالایی از طریق ترانزیت و عبور از کشور صادر شود بدون آنکه تغییری در ماهیت آن داده شود، آن صادرات نیز معاف از مالیات خواهد بود.
همچنین ماده 10 قانون مالیات بر ارزش افزوده تصریح میکند که صادرات کالا و خدمات از طریق مبادی رسمی گمرکی و با ارائه پروانه سبز گمرکی (برای کالا) و گواهی انجام کار (برای خدمات) بههمراه تاییدیههای رسمی از مراجع مربوطه، مشمول نرخ صفر بوده و از پرداخت مالیات معاف خواهند بود.
نکته مهم : اگر ارز حاصل از صادرات طبق ضوابط بانک مرکزی به کشور بازنگردد، این معافیتها لغو شده و مالیات بهطور کامل دریافت میشود.
تفاوت بین معافیت مالیاتی و نرخ صفر
درک تفاوت میان «معافیت مالیاتی» و «مالیات با نرخ صفر» ضروری است. در معافیت مالیاتی، مؤدی از ارائه اظهارنامه مالیاتی معاف است و هیچ مالیاتی برای آن موضوع تعلق نمیگیرد. اما در نرخ صفر، مؤدی باید اظهارنامه خود را ارائه دهد، اسناد مربوط را ضمیمه کند و در نهایت مالیاتی برابر صفر به او تعلق میگیرد. مزیت نرخ صفر آن است که مؤدی میتواند مالیاتهای پرداختشده قبلی را نیز استرداد بگیرد .
شرایط برخورداری از معافیت مالیات ارزش افزوده صادرات
برای آنکه صادرکننده از معافیت مالیات ارزش افزوده صادرات برخوردار شود، باید شرایط زیر را رعایت کند :
1️⃣خروج کالا از مبادی رسمی گمرک
2️⃣ دریافت پروانه سبز گمرکی یا برگ خروجی صادرات قطعی
3️⃣بازگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور ظرف شش ماه
4️⃣ثبت ارز صادراتی در سامانههای نیما یا سنا
5️⃣برای صادرات خدمات : ارائه قرارداد رسمی و گواهی انجام کار با تایید نمایندگی رسمی جمهوری اسلامی ایران در کشور مقصد
فرآیند استرداد مالیات بر ارزش افزوده صادرات
بر اساس ماده 34 قانون رفع موانع تولید رقابتپذیر، صادرکنندگان میتوانند مالیات بر ارزش افزوده پرداختی در فرایند تولید یا خرید را از سازمان امور مالیاتی مسترد بگیرند. مراحل قانونی این فرآیند به شرح زیر است :
1️⃣ثبت درخواست استرداد در سامانه evat.ir
2️⃣ دریافت برگ دعوت به ارائه اسناد در پنج روز کاری
3️⃣ارائه مدارک مثبته شامل : پروانه گمرکی ، برگ خروج ، فاکتور خرید کالا و خدمات ، اسناد ارزیابی شده
4️⃣بررسی و تطبیق اسناد توسط مأمور مالیاتی
5️⃣ارائه گزارش بررسی توسط کارگروه تخصصی اداره کل مالیاتی
6️⃣استرداد وجه حداکثر ظرف یک ماه از تاریخ دریافت مدارک کامل
نکته مهم : اگر اسناد ناقص باشد، استرداد موقت منتفی خواهد شد و مشروط به رسیدگی کامل و نداشتن بدهی مالیاتی دورههای قبل خواهد بود.
کالاها و خدمات معاف از مالیات بر ارزش افزوده صادرات
1️⃣ محصولات کشاورزی فرآورینشده
2️⃣دام و طیور زنده ، زنبور عسل ، آبزیان ، نوغان
3️⃣ داروها ، واکسنها ، تجهیزات درمانی و توانبخشی
4️⃣کالاهای اهدایی بلاعوض به نهادهای دولتی و عمومی
5️⃣ صنایع دستی ، فرش دستباف
6️⃣خدمات آموزشی ، پژوهشی ، بیمه ، حملونقل ، بانکی و بازار سرمایه
7️⃣کالاهایی که توسط مسافر وارد کشور میشوند و مازاد بر نیاز نیستند
8️⃣خدمات فنی و مهندسی
9️⃣خدمات نرمافزاری و فناوری اطلاعات صادر شده به خارج
استثنائات و شروط مهم معافیت
در صورتی که ارز حاصل از صادرات به کشور بازنگردد یا بهدرستی در سامانههای ارزی ثبت نشود، معافیت مالیاتی صادرات لغو میشود. همچنین اگر اسناد گمرکی فاقد اعتبار باشد یا فاکتورهای ارائهشده غیرواقعی باشند، سازمان امور مالیاتی میتواند نسبت به مطالبه مالیات و جریمه اقدام کند.
شرط اصلی معافیت : ورود ارز حاصل از صادرات
برای برخورداری از معافیت مالیات بر ارزش افزوده صادرات، ارز حاصل از صادرات باید ظرف ۶ ماه از تاریخ صدور پروانه صادراتی به کشور بازگردد از طریق :
1️⃣واردات کالا یا خدمات معادل ارزش صادرات
2️⃣ فروش ارز به بانک یا صرافیهای مجاز
3️⃣ پرداخت بدهی ارزی
4️⃣سپردهگذاری ارزی در بانکهای داخلی
عدم رعایت این شرط، به معنی لغو معافیت و اعمال جریمه خواهد بود .
جمعبندی نهایی
مالیات ارزش افزوده صادرات در ایران بهصورت نرخ صفر یا معافیت کامل اعمال میشود، مشروط بر رعایت الزامات قانونی از جمله :
- صدور رسمی از مبادی قانونی
- ارائه مدارک گمرکی معتبر
- برگشت ارز حاصل از صادرات طبق ضوابط
- ثبت در سامانههای مالیاتی و بانکی
این مقررات به صادرکنندگان امکان کاهش هزینهها و بهرهمندی از تسهیلات مالیاتی را میدهد، اما نیازمند دقت، شفافیت و مستندسازی دقیق است. برای استفاده بهتر از معافیتها و استردادها، مشورت با کارشناسان مالیاتی و بهرهگیری از سامانههای رسمی توصیه میشود.
درک تفاوت میان معافیت و نرخ صفر ، شناخت فرآیند استرداد و اطلاع از لیست کالاهای معاف ، میتواند به کاهش هزینههای مالیاتی صادرکنندگان و افزایش توان رقابتی آنها در بازارهای جهانی کمک کند .
آیا همه صادرکنندگان مشمول معافیت مالیات ارزش افزوده هستند ؟
خیر ، فقط در صورت ارائه مدارک کامل و بازگرداندن ارز صادراتی میتوانند از معافیت بهرهمند شوند .
برای استرداد مالیات ارزش افزوده چه مدارکی لازم است ؟
پروانه سبز گمرکی ، برگ خروجی ، فاکتور خرید ، مستندات ارزی و اطلاعات فروش داخلی و صادراتی .
آیا صادرات خدمات نیز مشمول معافیت مالیاتی است ؟
بله ، به شرط دارا بودن قرارداد رسمی و گواهی ارزآوری تاییدشده از سوی بانک مرکزی یا نمایندگی ایران در کشور مقصد .
مدت زمان استرداد مالیات چقدر است ؟
حداکثر یک ماه پس از ارائه کامل مدارک طبق ماده 34 قانون رفع موانع تولید رقابتپذیر .
مالیات صادرات چه زمانی مطالبه میشود ؟
زمانی که ارز حاصل از صادرات بازنگردد یا در سامانه نیما و سنا ثبت نشود ، مالیات معادل 9 درصد ارزش صادراتی مطالبه خواهد شد
دیدگاهتان را بنویسید