راهنمای جامع کدکارگاهی تامین اجتماعی

کد کارگاهی، یک شناسه ۱۰ رقمی است که از سوی سازمان تأمین اجتماعی برای هر واحد اقتصادی—اعم از شرکتها، مؤسسات یا کارگاهها—صادر میشود. این کد، پایهی اصلی برای بیمه کردن نیروها، ارسال لیست بیمه، دریافت مفاصا حساب و استفاده از خدمات قانونی تأمین اجتماعی است. دریافت آن برای همه کارفرمایان الزامی است و فقدانش، مطابق مقررات، تخلف محسوب میشود.
اگر بهتازگی شرکتی تأسیس کردهاید یا بهعنوان پیمانکار وارد یک پروژه شدهاید، اخذ این کد اولین قدم قانونی شماست. بدون آن، نه امکان بیمه کردن وجود دارد، نه مجوز ارسال لیست، نه مفاصا. حتی در مناقصات نیز یکی از شروط اساسی، داشتن کد کارگاهی فعال است.
در این راهنمای جامع از «سرای حسابدار»، بهصورت تخصصی بررسی میکنیم که کد کارگاهی دقیقاً چیست، مراحل دریافت آن چگونه است، چه مدارکی باید ارائه شود، روشهای استعلام آن چیست، و تفاوت آن با ردیف پیمان چیست—همه آنچه حسابداران، مدیران و پیمانکاران باید بدانند.
کد کارگاهی چیست و چه کاربردی دارد؟
کد کارگاهی یک شناسه ۱۰ رقمی است که از سوی سازمان تأمین اجتماعی به هر شرکت، مؤسسه یا محل فعالیت اقتصادی اختصاص داده میشود. این کد برای بیمه کردن کارکنان، ارسال لیست بیمه، محاسبه سوابق شغلی، دریافت مفاصا حساب و بهرهمندی از خدمات قانونی تأمین اجتماعی ضروری است. دریافت این کد برای تمامی کارفرمایان اجباری است و عدم دریافت آن، تخلف محسوب میشود.
ساختار کد کارگاهی:
1️⃣ 3 رقم اول: کد شعبه صادرکننده
2️⃣ 3 رقم دوم: نوع فعالیت یا رسته شغلی
3️⃣ 4 رقم آخر: شماره پرونده بیمهای کارگاه یا شرکت
کد کارگاهی علاوه بر بیمه کردن پرسنل، پیشنیاز شرکت در مناقصات، دریافت مفاصا حساب و انعقاد قراردادهای رسمی نیز هست؛ بنابراین، این شناسه نقش کلیدی در هویت بیمهای و قانونی هر کسبوکار دارد.

شرایط دریافت کد کارگاهی بیمه تأمین اجتماعی
برای دریافت کد کارگاه، کارفرما باید پس از ثبت شرکت یا آغاز فعالیت اقتصادی، ظرف حداکثر ۱۵ روز به یکی از شعب سازمان تأمین اجتماعی مراجعه کند. صدور کد، فقط برای کارفرما ممکن است، نه کارکنان.
الزامات اولیه:
1️⃣داشتن نیروی انسانی مشغول به کار
2️⃣ثبت رسمی شرکت (حقوقی) یا کسبوکار (حقیقی)
3️⃣مشخص بودن محل فعالیت (ملک یا اجارهنامه رسمی)
4️⃣ارائه مدارک شناسایی و مجوزهای معتبر فعالیت

مراحل دریافت کد کارگاهی بیمه
1️⃣مراجعه حضوری به نزدیکترین شعبه تأمین اجتماعی
2️⃣ارائه درخواست کتبی دریافت کد کارگاهی
3️⃣تکمیل فرمهای مربوطه و تشکیل پرونده بیمه
4️⃣تحویل مدارک مورد نیاز
5️⃣بازرسی میدانی کارشناس بیمه از محل کارگاه
6️⃣تخصیص کد کارگاهی (معمولاً تا ۳۰ روز کاری)
در این بازه، کارفرما یک کد موقت غیر فعال دریافت میکند. پس از تأیید نهایی بازرسی، کد به حالت فعال درمیآید و امکان ارسال لیست بیمه برای کارکنان فراهم میشود.
مدارک لازم برای دریافت کد کارگاهی بیمه در سال ۱۴۰۴
مدارک لازم بسته به نوع شخصیت کارفرما (حقیقی یا حقوقی) متفاوت است:
مدارک اشخاص حقیقی:
1️⃣اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی
2️⃣اصل و کپی پروانه کسب یا جواز فعالیت
3️⃣اصل و کپی اجارهنامه رسمی یا سند مالکیت محل کسب
4️⃣فرم نمونه امضا و اثر انگشت از دفتر اسناد رسمی
5️⃣لیست پرسنل با مشخصات کامل
6️⃣قبض آب، برق یا گاز محل کارگاه
7️⃣تأییدیه اتحادیه (در صورت نیاز)
مدارک اشخاص حقوقی:
1️⃣اساسنامه و اظهارنامه ثبت شرکت
2️⃣آگهی تأسیس شرکت در روزنامه رسمی
3️⃣کارت ملی و شناسنامه اعضای هیئتمدیره
4️⃣آگهی آخرین تغییرات (در صورت وجود)
5️⃣اجارهنامه رسمی یا سند محل شرکت
6️⃣نامه درخواست کد کارگاهی روی سربرگ شرکت
7️⃣دفترچه بیمه مدیرعامل و اعضای هیئتمدیره (در صورت داشتن سابقه)
8️⃣ شماره حساب بانکی شرکت
مدارک ویژه برای کارفرمایان بدون مجوز فعالیت
در مواردی که شخص فاقد جواز فعالیت یا پروانه کسب باشد، باید مدارک زیر را ارائه دهد:
1️⃣سند مالکیت یا اجارهنامه محل فعالیت
2️⃣حکم قضایی برای تصرف قانونی محل
3️⃣شراکتنامه محضری یا عادی (در صورت وجود شریک)
4️⃣گزارش بازرسی تأمین اجتماعی
5️⃣وکالتنامه بلاعزل (در صورت وجود نماینده)
6️⃣مدارک تأیید کد پستی (قبوض خدماتی)
مدارک پیمانکاران برای دریافت کد کارگاه
در صورت واگذاری کار به پیمانکار، لازم است:
1️⃣یک نسخه از قرارداد به شعبه ارائه شود
2️⃣تعهدنامه کتبی از سوی کارفرما مبنی بر پرداخت حق بیمه کارکنان پیمانکار
3️⃣صورت وضعیت حقوق و مزایا توسط پیمانکار تنظیم شود
4️⃣مفاصا حساب بیمه توسط پیمانکار اخذ شود
5️⃣ ۵٪ از مبلغ ناخالص قرارداد نزد کارفرما نگهداری شود تا مفاصا حساب ارائه گردد
بر اساس ماده ۳۸ قانون تأمین اجتماعی، اگر کارفرما انجام بخشی از پروژه یا عملیات را به پیمانکار بسپارد، موظف است در متن قرارداد، تعهد بیمهکردن نیروها را قید کند و ۵٪ از مبلغ هر صورتوضعیت را تا زمان ارائه مفاصا حساب نزد خود نگه دارد. در صورت عدم رعایت این موارد، سازمان تأمین اجتماعی میتواند مستقیماً از کارفرمای اصلی بابت حق بیمه کارکنان مطالبه کند.
تفاوت کد کارگاهی با ردیف پیمان تأمین اجتماعی
در کنار کد کارگاهی، مفهومی به نام ردیف پیمان نیز در سازوکار بیمهای تأمین اجتماعی مطرح میشود؛ خصوصاً برای قراردادهای پیمانکاری. بسیاری از حسابداران و کارفرمایان، این دو را با یکدیگر اشتباه میگیرند، در حالی که هر کدام کاربرد و ساختار جداگانهای دارند. جدول زیر، مقایسهای دقیق میان این دو شناسه بیمهای ارائه میدهد:
ویژگی | کد کارگاهی بیمه | ردیف پیمان تأمین اجتماعی |
---|---|---|
تعریف | شناسه ۱۰ رقمی اختصاصی برای هر کارگاه یا شرکت نزد سازمان تأمین اجتماعی | شناسه اختصاصی هر قرارداد پیمانکاری تحت یک کد کارگاهی مشخص |
کاربرد اصلی | مبنای ارسال لیست بیمه ماهانه کارکنان دائمی | مبنای محاسبه و بررسی حق بیمه پروژههای مقطعی یا پیمانکاری |
چه زمانی صادر میشود؟ | پس از ثبت شرکت یا آغاز فعالیت ثابت | پس از انعقاد قرارداد پیمانکاری بین کارفرما و پیمانکار |
چه کسی دریافت میکند؟ | کارفرمای اصلی (حقیقی یا حقوقی) | پیمانکار پروژه (یا گاهی کارفرمای پروژه) |
تعداد قابل صدور | معمولاً یک عدد برای هر شعبه شرکت | به تعداد قراردادهای فعال قابل صدور است |
مدارک مورد نیاز | مدارک شناسایی، مجوز، سند محل و لیست کارکنان | اصل قرارداد، لیست پرسنل پروژه، تعهدات بیمهای |
نیاز به بازرسی حضوری | دارد | دارد، توسط بازرس مربوط به پروژه انجام میشود |
ارتباط با مفاصاحساب | برای اخذ مفاصاحساب کلی شرکت الزامی است | برای اخذ مفاصا پروژه الزامی است |
قابل تغییر است؟ | در حالت حقوقی ثابت است؛ در حقیقی با تغییر آدرس تغییر میکند | فقط برای همان قرارداد خاص اعتبار دارد و پس از پایان پروژه غیرفعال میشود |
مدت زمان دریافت کد کارگاهی بیمه
بهطور میانگین، مراحل اخذ کد بین ۱۵ تا ۳۰ روز کاری زمان میبرد که شامل موارد زیر است:
1️⃣ 1 روز برای تشکیل پرونده و تحویل مدارک
2️⃣ 7 تا ۱۴ روز برای بازرسی حضوری
3️⃣ 7 تا ۱۰ روز برای نهایی شدن تأیید و صدور کد
مزایای دریافت کد کارگاهی بیمه
دریافت کد کارگاهی تنها برای شروع بیمه کارکنان نیست، بلکه فواید مهمی برای کسبوکار دارد که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1️⃣امکان بازنشستگی کارکنان و استفاده از سوابق بیمهای
2️⃣استفاده از مرخصیهای استعلاجی و استحقاقی
3️⃣پرداخت هزینههای درمانی از طریق بیمه تأمین اجتماعی
4️⃣دریافت حق اولاد برای بیمهشدگان
5️⃣امکان قانونی ثبت مأموریتهای کاری و پرداخت مزایای مربوط به آن
6️⃣دریافت مفاصاحساب برای تسویههای رسمی با تأمین اجتماعی
7️⃣جلوگیری از جریمههای سنگین بابت بیمه نکردن نیروها
امکان دریافت مفاصا حساب رسمی
استعلام کد کارگاهی با کد ملی یا شناسه شرکت
برای استعلام کد کارگاهی میتوانید از روشهای زیر استفاده کنید:
- مراجعه حضوری به نزدیکترین شعبه تأمین اجتماعی محل فعالیت کارگاه یا شرکت
- استعلام اینترنتی از طریق سایت رسمی سازمان تأمین اجتماعی
- آدرس سایت: tamin.ir
- مسیر: بخش کارفرمایان ← خدمات کارفرمایی ← کارگاههای کارفرما
- استعلام با کد ملی از طریق سایت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور
- مناسب برای بررسی رسمی بودن شرکت و مشاهده اطلاعات پایه آن
- تماس تلفنی با سامانه ۱۴۲۰ (مرکز ارتباطات تأمین اجتماعی)
- جهت دریافت اطلاعات کلی در مورد وضعیت کد کارگاهی، شعبه مربوطه یا راهنماییهای اولیه

جریمه عدم دریافت کد کارگاهی بیمه
بر اساس ماده ۱۸۳ قانون کار:
کارفرمایانی که از بیمه کردن کارکنان خود خودداری کنند، علاوه بر پرداخت تمام حق بیمه، به جریمه نقدی بین ۲ تا ۱۰ برابر حق بیمه نیز محکوم خواهند شد.
بهترین زمان برای دریافت کد کارگاهی
اگرچه قانون زمان خاصی تعیین نکرده، اما بهترین زمان اقدام برای دریافت کد کارگاه، حداکثر ۱۵ روز پس از ثبت شرکت است. تأخیر در این فرآیند، علاوه بر جریمه، مانع از قانونی بودن قراردادها و پرداختهای پرسنلی خواهد شد.
جمعبندی
کد کارگاهی بیمه، نخستین گام برای ورود به فرآیند قانونی بیمه کردن کارکنان است. بدون آن، امکان بهرهمندی از خدمات بیمه، پرداخت لیست بیمه، دریافت مفاصا حساب و حتی عقد برخی قراردادهای رسمی وجود ندارد. از این رو، حسابداران و کارفرمایان باید با دقت و در سریعترین زمان نسبت به دریافت کد کارگاه اقدام کرده و مدارک مورد نیاز را به صورت کامل آماده کنند.
سوالات متداول درباره کد کارگاهی بیمه تأمین اجتماعی
آیا امکان تغییر کد کارگاهی پس از تغییر آدرس شرکت وجود دارد؟
بله، در حالت حقیقی با تغییر آدرس باید کد جدید اخذ شود، ولی در شخصیت حقوقی معمولاً کد تغییر نمیکند مگر در شرایط خاص انتقال.
آیا میتوان بدون داشتن کارمند، کد کارگاهی گرفت؟
خیر، داشتن حداقل یک کارمند برای صدور کد کارگاهی الزامی است.
آیا ارسال لیست بیمه بدون کد کارگاهی امکانپذیر است؟
خیر، ثبت و ارسال لیست فقط پس از فعال شدن کد کارگاهی در سامانه میسر است.
اگر کارکنان قبلاً بیمه داشتهاند، نیاز به گرفتن شماره جدید است؟
نه، شماره قبلی آنها همچنان معتبر است و فقط در کد کارگاه جدید ثبت میشود.
کدام کد برای مفاصا حساب ملاک است: کد ملی کارفرما یا کد کارگاهی؟
کد کارگاهی؛ مفاصا فقط بر اساس این کد صادر میشود.
آیا برای هر پروژه پیمانکاری باید کد کارگاهی جدا گرفت؟
بله، برای هر پروژه، یک ردیف پیمان جداگانه صادر میشود که زیرمجموعه کد اصلی است.
دیدگاهتان را بنویسید