سنوات چیست و چگونه می‌توان از آن بهره برد؟
آشنایی با سنوات
به عنوان یک نیروی کار قطعاً برای شما مهم است که بدانید سنوات چیست و چه مزایایی دارد. سنوات آخر خدمت که به عنوان حق سنوات هم شناخته می‌شود یکی از پرداختی‌های اجباری است که کارفرمایان باید به کارگران داشته باشند. حق سنوات هر کارگر معادل یک ماه آخرین دستمزدی است که او به ازای کار خود دریافت می‌کند. به عبارت بهتر کارگران بر اساس حق سنوات باید به ازای هر یک سال کار، یک ماه سنوات در پایان قرارداد یا مدت انجام وظیفه خود دریافت نمایند.
معیار تعیین حق سنوات نیز آخرین حقوقی است که کارگر دریافت می‌کند. حتی در صورت اخراج، فوت یا از کار افتادگی هم کارفرما موظف است سنوات کارگر را پرداخت نماید. جالب است بدانید که با تغییرات قانونی در سال ۹۹ مواردی مثل حق عائله مندی، مسکن و بن کارگری هم در محاسبه سنوات تاثیر می‌گذارند.
چه افرادی می‌توانند از حق سنوات استفاده کنند؟
در بخش ابتدایی متوجه شدیم که سنوات چیست و چه تاثیری در درآمد نیروهای کار می‌گذارد. مطابق قانون، سنوات یکی از مزایای اجباری می‌باشد که کارفرمایان باید نسبت به پرداخت آن اقدام کنند. البته یک باور غلط در این زمینه وجود دارد و آن هم حذف سنوات در صورت رها کردن کار است. با این حال قانون چنین چیزی را مشخص نکرده و حتی افرادی که کار خود را ترک می‌کنند امکان استفاده از سنوات را خواهند داشت.
حتی اگر در قرارداد کارفرما و کارگر چنین موضوعی ذکر شده باشد که حق سنوات کارگران پرداخت نگردد، نیروی کار می‌تواند از روسای خود شکایت کرده و آنها مشمول جریمه خواهند شد. ضمناً حتی افرادی که کمتر از یک سال در فضای خاصی کار می‌کنند نیز امکان استفاده از حق سنوات را خواهند داشت. کارفرما باید بر اساس فرمول‌های موجود حق سنوات کارگران را محاسبه کرده و بر اساس قانون به او پرداخت کند.
بیشتر بخوانید: آموزش حقوق و دستمزد
فرآیند محاسبه سنوات چیست و چگونه آن را انجام دهیم؟
قطعاً شما هم دوست دارید بدانید که ابزار لازم برای محاسبه سنوات چیست و چگونه می‌توان از آن بهره برد. سایت‌های اینترنتی مختلفی وجود دارند که اقدام به طراحی ماشین حساب سنوات کرده‌اند. برای محاسبه سنوات در این وب سایت‌ها شما نیاز به اطلاعاتی مثل حقوق پایه، تاریخ شروع کار و تاریخ پایان کار خواهید داشت. با کمک این اطلاعات می‌توان سنوات را بر اساس مدت زمانی که یک کارگر فعالیت داشته محاسبه کرد. در این محاسبه گاهی اوقات از جدول پایه سنوات برای افرادی که بیشتر از یک سال سابقه کار دارند استفاده می‌شود.
نرخ پایه سنوات کارگران ماهانه بر اساس این جدول از سال ۹۹ که ۱۰۰ هزار تومان بوده در سال ۱۴۰۲ به ۲۱۰ هزار تومان افزایش پیدا کرده است. اگر بدون ماشین حساب‌های آنلاین می‌خواهید سنوات را محاسبه کنید کافی است حقوق پایه را بر عدد ۳۶۵ تقسیم کرده و آن را در تعداد روزهای کاری خودتان ضرب کنید. به این ترتیب متوجه خواهید شد که چقدر سنوات به شما تعلق می‌گیرد.
حق و پایه سنوات چه تفاوت‌هایی با هم دارند؟
در نکاتی که تا اینجا خدمت شما بیان کردیم دو مفهوم پایه و حق سنوات را عنوان نمودیم. شاید فکر کنید این دو عبارت با هم یکسان هستند اما بین حق و پایه سنوات تفاوت‌هایی وجود دارد. طبیعتاً بدتان نمی‌آید بدانید تفاوت حق و پایه سنوات چیست. پایه سنوات مبلغ ماهانه‌ای است که به تمام کارمندان و کارگران تعلق می‌گیرد و مجموع آن در پایان سال پرداخت می‌گردد.
میزان پایه سنوات برای تمامی کارکنان یکسان خواهد بود. حق سنوات پاداشی است که در پایان سال به کارگران یا کارمندان تعلق می‌گیرد و مقدار آن بر اساس حقوق هر فرد مشخص می‌گردد. گاهی اوقات حق سنوات کارگران در پایان دوران کاری یک فرد به او داده می‌شود. کاملا مشخص است که حق سنوات نیروهای کار با یکدیگر متفاوت خواهد بود اما پایه سنوات برای تمامی افراد یکسان محاسبه می‌شود.
آیا در زمان مرخصی هم سنوات محاسبه می‌شود؟
قطعاً شما هم به عنوان یک نیروی کار دوست دارید بدانید در زمان مرخصی سنوات چیست و چگونه محاسبه می‌گردد. همانگونه که خودتان هم بهتر می‌دانید برخی از مرخصی‌ها حالت با حقوق و برخی دیگر بدون حقوق دارند. از طرفی تعطیلات رسمی و پایان هفته نیز برای برخی مشاغل جزء کار آنها محاسبه می‌شود و برای برخی دیگر به عنوان ایام کاری در نظر گرفته نمی‌گردد.
مطابق قانون کارکنان می‌توانند در طول سال از ۲۶ روز مرخصی استحقاقی استفاده کنند. حتی در مشاغل سخت امکان این وجود دارد که مرخصی به ۵ هفته افزایش پیدا کند. مرخصی‌های ساعتی نیز مدت زمان همین مرخصی‌ها کسر می‌شوند. به طور کلی هر زمان مرخصی شما قانونی و با حقوق باشد امکان استفاده از سنوات را خواهید داشت. در طرف مقابل هر زمان مرخصی بدون حقوق بگیرید نباید انتظار سنوات و سایر مزایا را داشته باشید.
آشنایی با سنوات ارفاقی
قطعاً هر نیروی کاری دوست دارد بداند ارفاق در سنوات چیست و چه زمانی قابلیت استفاده خواهد داشت. هر زمان سنوات نیروی کار بر اساس مجوز مراجع ذی صلاح به مدت خدمت او در صندوق بازنشستگی کشوری اضافه گردد و در تعیین حقوق او مد نظر قرار گیرد، آن را سنوات ارفاقی گوییم.
معمولاً افرادی مثل جانبازان، آزادگان، معلولان، شاغلین مشاغل سخت و بازنشستگان مدارس کودکان استثنایی امکان استفاده از سنوات ارفاقی را پیدا می‌کنند. البته شاغلین دیگر هم می‌توانند از طریق بازخرید حق سنوات، از کارفرماهای خود این مزایا را دریافت نمایند.
آیا حق سنوات شامل مالیات می‌شود؟
یکی دیگر از مفاهیمی که هر نیروی کار در کشور ما دوست دارد بداند این است که مالیات حق سنوات چیست و چگونه گرفته خواهد شد. بر اساس قوانین وزارت کار مالیات در موارد مربوط به کسورات حقوق در نظر گرفته می‌شود. با این حال در صورتی که کارگر پس از پایان قرارداد خود با کارفرما قطع همکاری داشته باشد، هیچگونه مالیاتی به او تعلق نخواهد گرفت.
با این حال اگر همکاری او با کارفرما ادامه پیدا کند باید مالیات حق سنوات را پرداخت نماید. معمولاً این مالیات به طور اتوماتیک از حقوق افراد کسر می‌شود. مالیات حق سنوات چیزی در حدود ۱۰ درصد کل مبلغ آن است.
چه افرادی حق دریافت سنوات ندارند؟
مطابق قانون برخی افراد حق دریافت سنوات نخواهند داشت. در ادامه بررسی می‌کنیم که شرایط عدم دریافت حق سنوات چیست و چه کسانی این شرایط را دارند:
- تمامی دانشجویان و دانش آموزانی که به صورت موقت مشغول به کار می‌شوند امکان دریافت حق سنوات را نخواهند داشت. در واقع این دسته از افراد بیشتر در فصل تابستان مشغول به کار هستند و پس از آن شغل خود را رها می‌کنند پس حائز دریافت حق سنوات نخواهند شد.
- تمامی کارگرانی که چه با قرارداد دائمی و چه بدون آن شغل خود را رها می‌کنند نمی‌توانند از مزایای پایان کار بهره ببرند. البته کارگرانی که قرارداد موقت دارند اگر مزایای قراردادهای قبلی را دریافت کرده باشند از حق سنوات آخرین قرارداد بهره نمی‌برند. با این حال اگر آنها سنوات‌های قبلی را دریافت نکرده باشند می‌توانند از آخرین قرارداد هم حق سنوات بگیرند.
چه زمانی سنوات پرداخت می‌شود؟
قطعاً یکی از موضوعات مهم دیگری که باید آن را بررسی کنیم این است که زمان پرداخت سنوات چیست. مطابق قانون کار تمامی کارفرمایان باید پس از پایان سال کاری سنوات کارگران را بر اساس کارکرد آنها پرداخت نمایند. با این حال چند حالت خاص وجود دارد که سبب می‌شود زمان پرداخت حق سنوات تغییر پیدا کند.
مثلاً اگر بر اثر فسخ قرارداد به علت بازنشستگی یا از کار افتادگی و بیماری و حتی فوت، همکاری نیروی کار و کارفرما به اتمام رسیده باشد تمامی سنوات نیروی کار باید تا پایان روز فسخ به حساب او واریز گردد. با این حال اگر دلیل فسخ قرارداد استعفای کارگر باشد، حق سنوات او باید نهایتاً یک ماه پس از تاریخ استعفا پرداخت گردد. حق سنوات کارگرانی که به دلایل گوناگون اخراج می‌شوند باید تا یک ماه پس از تاریخ حکم اخراج آنها واریز شود.
بررسی نکات مهم در مورد سنوات
بررسی کردیم که سنوات چیست و چگونه محاسبه می‌گردد. اکنون برای اینکه شناخت بهتری نسبت به این قانون داشته باشیم لازم است چند نکته مهم را با هم بررسی نماییم:
- این نکته را همیشه در ذهن داشته باشید که تغییر کارفرما هیچ تاثیری در سنوات پرداختی ندارد. کارفرمای جدید وظیفه دارد سنوات را بر اساس چیزی که مشخص شده به کارگر پرداخت نماید.
- حق سنوات به تمامی کارگران فصلی تعلق می‌گیرد. کارگران فصلی بر اساس کارکردی که دارند می‌توانند از این حق برخوردار گردیده و آن را دریافت نمایند.
- تمامی سازمان‌ها و شرکت‌ها باید به افرادی که استخدام می‌کنند سنوات پرداخت نمایند.هیچ شرکت و سازمانی در کشور نیست که از پرداخت این حق معاف باشد.
- میزان حق سنوات هیچ ارتباطی با قرارداد افراد ندارد. هر نیروی کاری که در یک شرکت یا سازمان مشغول به کار می‌شود بر اساس تعداد روزهای کاری خود باید سنوات بگیرد.
- افرادی که کمتر از یک سال در شغلی فعالیت دارند بر اساس میزان کارکرد خود سنوات دریافت خواهند کرد. آنها معاف از سنوات نیستند و باید حق و حقوقشان به طور دقیق محاسبه شده و به ایشان پرداخت گردد.
- حتی کارگران ساعتی و پاره وقت نیز مشمول دریافت سنوات هستند. محاسبه سنوات دریافتی این دسته از کارگران بر اساس عملکرد ۹۰ روزه کاری آنها انجام خواهد شد.
- این نکته را هم در مورد پایه سنوات اضافه کنیم که بر اساس قانون در سال ۱۴۰۳ تمامی کارگران و کارمندان روزانه ۷ هزار تومان سنوات پایه دریافت خواهند کرد. در صورتی که نیروهای کار در این سال، چهارمین سال از فعالیت خود را پشت سر بگذارند، مبلغ سال‌های دیگر هم برای آنها به شکل تصاعدی محاسبه خواهد شد.
دیدگاهتان را بنویسید